یکی از گیاهان بومی منطقهٔ جنوب غرب زاگرس تا فلات فلسطین و از خانوادهٔ گل شیپوریان است در منطقهٔ بختیاری، دو نوع از این گیاه میروید که به نامهای کارده یاکاردین و کُهلیٍر (KOHLIYER) شناخته میشوند و به هردو علف خرس نیز گفته میشود، در استان فارس به آن کارده، در جنوب خوزستان به آن حُره و در زبان عبری به آن اُخیلوف کتن (به عبری:אחילוף קטן) گفته میشود.
این گیاه بهصورت خام برای انسان قابلمصرف نیست. کارده نوعی گیاه خوراکی ترد شکننده با برگهای پهن است. اسم کارده گرفتهشده از ویژگی برندگی برگ آن هنگام تازه خوری است یعنی اگر برگ کارده را بهصورت تازه مصرف کنیم اصطلاحاً زبان را میبرد. از مصارف محلی آن میتوان به غذای آش کارده اشاره کرد. آش کارده سوپ سرد افراد سرماخورده نیز هست که معتقدند جلوی عفونت را میگیرد. از اهمیت دارویی این گیاه میتوان به درمان بیماریهایی چون چربی خون، فشارخون، عفونت، دیابت و یرقان اشاره کرد.
خواص آش کارده یا آش حره (حوره، آش کارده) (حوره) علاوه بر خوشمزه بودن به دلیل تخمیر جو در آن سرشار از ویتامین ب کمپلکس است. کسانی که اطلاعات پزشکی دارند. از خواص بینظیر مخمر آبجو (البته بدون الکل) یا همان مای الشعیرعربی مطلع میباشند.
این ویتامینها علاوه بر تقویت قوای عصبی اشتهاآور بوده و از کمخوابی و آشفتگی جلوگیری میکند. همچنین کارده موجود در آن باعث تقویت دستگاه گوارش شده و به دلیل ملین بودن فعالیتهای رودهها را بهبود بخشیده و بهاصطلاح قدیمیها شکم را پاککرده و به قول امروزیها سرویس کننده خوبی برای دستگاه گوارش است.
شاید گفتن از خواص سیر موجود در آن بیمورد باشد. اما برای آنان که احیاناً بیاطلاعاند. عرض میکنم که بهترین آنتیبیوتیک در جهان سیر است. (اینکه میگویم بهترین در جهان اغراق نیست.
زیرا میدانیم که همه آنتیبیوتیکها در درازمدت عوارض دارند. درحالیکه سیر نهتنها عوارض ندارد بلکه بسیاری از عوارض داروها را از بین میبرد). آش کارده به دلیل رقیق کردن خون از عوارض قلبی نیز پیشگیری میکند و چربیهای خون یعنی کلسترول وتری گلیسرید را هم کاهش میدهد. البته به افرادی که ناراحتی معده دارند توصیه میشود که در صورت استفاده حتماً از آنتیاسیدی که پزشک معالج داده است استفاده کنید.
گردآورنده: یوسف مداحیان