آمادگی زلزله به عنوان یکی ازمهمترین بلای طبیعی همیشه مورد توجه مردم، مسئولان و برنامه ریزان شهری بوده است. زلزله اخیر در غرب ایران را می توان هشداری قلمداد کرد به مردم و مدیران شهری که شوشتر چقدر در برابر زلزله آمادگی دارد؟
مصطفی فتحی زاده– زمین لرزه نتیجهٔ رهایی ناگهانی انرژی از داخل پوسته زمین است که امواج ارتعاشی را ایجاد می‌کند. زمین لرزه‌ها توسط دستگاه زلزله سنج یا لرزه‌نگار ثبت می‌شوند. مقدار بزرگی یک زلزله متناسب با انرژی آزادشده زلزله است. زلزله‌های کوچکتر از بزرگی ۳ اغلب غیر محسوس و بزرگتر از ۶ خسارت‌های جدی را به بار می‌آورند.
زلزله واژه‌ایی از ریشه عربی زلزل به معنی لرزش است. در گذشته زلزله را بومهن می‌نامیدند. آنچه مسلم است زمان وقوع زلزله امکان پذیر نیست، اما با برنامه ریزی دقیق می توان به میزان زیادی از خسارت های احتمالی آن کاست.
میزان خسارت در یک زلزله به عوامل متعددی از جمله بزرگی زلزله، فاصله از مرکز وقوع و شرایط زمین شناختی منطقه، کیفیت ساخت و ساز ، میزان جمعیت مستقر در منطقه و روز و شب بودن زمان وقوع زلزله بستگی دارد. با در نظر گرفتن معیار هایی مانند کیفیت ساخت و ساز می توان تا حد زیادی خسارات زلزله را کاهش داد.
در شوشتر فقط یک سالن حوادث غیرمترقبه وجود دارد. این در حالی است که آیا این سالن جوابگوی هجوم مردم در هنگام حوادث غیرمترقبه است؟ در شوشتر تنها یک سالن حوادث غیرمترقبه وجود دارد و معلوم نیست چرا مسئولان نسبت به ساخت سالنهای حوادث غیرمترقبه جدید در مناطق مختلف شوشتر اقدام نکرده اند؟ و اگر حادثه بزرگی در شوشتر مانند زلزله رخ دهد چه خواهند کرد؟
اینجاست که باید از مسئولین شهری سوال کرد که به چه میزان در برابر وقوع زلزله بزرگ در شهرستان شوشتر آمادگی دارند؟ آیا تنها سوله ستاد مدیریت بحران شوشتر دارای امکانات لازم برای زمان وقوع حوادث غیرمترقبه مانند زلزله را دارد؟ آیا خطوط انتقال نیرو مانند برق و گاز برای مواقع زلزله ایمن هستند؟
بعد از هر زلزله میزان زیادی از تلفات ناشی از آتش سوزی به علت شکستگی خطوط گاز است. حال با تمام این کمبود ها ، در این شرایط فقط باید دعا کنیم که در شوشتر زلزله بزرگ نیاید.
چاره کار چیست؟
بی شک با این شرایط در شهر شوشتر با وقوع زلزله ایی با شدت بیش از ۷ ریشتر، خسارت های جانی و مالی فراوانی رخ می دهد اما اگر از همین حالا هشدارها را جدی گرفت و به فکر تصحیح زیرساخت های شهری بود می توان تا مقدار زیادی از خسارت های احتمالی زلزله کاست.
از جمله این اقدامات می توان به آموزش های همگانی در زمان وقوع زلزله، راه اندازی سیستم های هشدار سریع، مقاوم سازی خانه ها و ساخت خانه های مقاوم در برابر زلزله اشاره کرد.
باید از گذشته درس گرفت
در حادثه دلخراش زلزله رودبار که در روز پنجشنبه ۳۱خرداد سال ۱۳۶۹ ،ساعت ۳۰دقیقه و۱۳ثانیه بامداد با بزرگی ۷.۳در مقیاس ریشتر رخ داد ، ۳۵۰۰۰نفر کشته و تعداد زیادی مجروح شدند.
و حادثه زلزله شهر تاریخی بم در ۵ دی ۱۳۸۲ در ساعت ۵:۲۶:۲۶ در حالی رخ داد که بیشتر مردم شهر در خواب بودند و حدود ۴۱۰۰۰کشته و مجروح برجای گذاشت.
با نگاهی دقیق به میزان خسارت های زلزله هایی مانند رودبار و بم و غرب کشور ، باید از گذشته درس گرفت و از همین حالا به فکر آینده بود./
