احتمالا از بدو انقلاب در راستای تحقق شعار عدالت بوده است که وزرای نیرو از مناطق کویری انتخاب می شدند، لابد با این انگاره ساده که کویر نشینان هم قدر آب را می دانند و هم قدر تشنگی و احتمالا با این ماموریت و اختیار تا آب را از مناطق بهره مندتر (نظیر چهارمحال وبختیاری، لرستان و خوزستان) به سمت مناطق تشنه کویر برسانند، نتیجه این نگاه آن شد که وزارت نیرو با تعریف پروژه هایی هدفمند به یک وزارت قومی – منطقه ای با هدف جنبی راضی نگه داشتن بخشی از بلوک قدرت تبدیل شد، لذا – جز در مقطعی کوتاه – همواره در سیطره شخصی رییس جمهوران و وزرای خطه ی یزد و کرمان و اصفهان بود.
نتیجه حضور این وزرای کویرنشین رفته رفته ساختار و سلسله مراتب وزارت نیرو و شرکتهای تابعه را از کارشناسان و مدیران کویر نشین انباشت، انباشتی که به تشکیل یک بلوک قدرت و روایت غالب آنان از نوع پرداختن به مشکلات کشور در این حوزه را موجب شد، سختکوشی و تعصب این بلوک قدرت در رفع مشکلات آب مناطق خود، آنچنان آنها را غرق در امور قومی – منطقه ای خود کرد ، که نه تنها از مسئولیت و ماموریت شان نسبت به سایر نقاط کشور غافل شدند بلکه افراط آنها در تحقق انگاره های خود نسبت به توسعه و تامین آب و برق موجب شد که منابع آبی کشور را به زیان مطلق جوامع و مردم مبدا انتقال آب مثل زاگرس وخوزستان، به نفع اصفهان و یزد و کرمان و قم، منحرف کنند.
آنچه امروز در ساختار وزارت نیرو می گذرد اندیشه های متصلب شده ای از نیروهای تکنوکرات نسبت به نحوه بهره کشی از منابع آب در پروژه های سدسازی و انتقال آب است، که تعارضی ، آشکار میان ذی نفعان و ذی ضرران ایجاد کرده است.
یکی از دستاوردهای سلطه و حضور چهل ساله کویرنشینان بر منابع آبی کشور توسعه نامتوازن و غیرعلمی صنایع آب بر همچون کارخانه های فولاد در کویر است، موارد دیگری همچون ایجاد مزارع پرورش ماهی وحتا تغییر سبک زندگی و معیشت که در توسعه استخرها و ویلاهای شخصی در این مناطق قابل مشاهده است، بازتاب های دیگری از چهل سال یکدستی قدرت در وزارت نیرو هست.
از دیگر سو مردم غرب کشور شاهد جمعیت زدایی، سلب مالکیت، کوچاندن اجباری مردمان صدها روستا و نابودی اراضی، مراتع و فقر مطلق ساکنان مجاور سرشاخه های رودخانه های کارون و دز بر اثر ، احداث پروژه های سدسازی و انتقال آب بوده اند، نگاه آپارتایدگونه، انسان زدا و تبعیض آشکار قومی در رویکردهای چهل سال اخیر وزارت نیرو، عدم تحقق وعده هایی نظیر آبیاری شدن دشتهای پیرامون سدها، عدم ایجاد اشتغال و ثروت برای مناطق قربانی پروژه های وزارت نیرو و عدم تحقق شعارهای صنعت سدسازی …شاهدی بر سلطه همین نوع نگاه است.
جناب پزشکیان استمرار این نگاه سودجویانه قومی – منطقه ای را زمانی می توانید قطع کنید، که متخصصین بی طرف علوم اجتماعی را فرابخوانید تا هم به تشفی وچاره اندیشی قربانیان این پروژه ها اقدام کنند هم بانگاهی منصفانه موضوع رفع نیاز آب و انرژی کشور را باز تعریف کنند.
اگر می خواهید وزارت نیرو را از خطر تعارض منافع قومی – منطقه ای کویرنشینان نجات دهید، وزیر غیر کویری برگزینید تا با نگاهی منصفانه به همه ایرانیان بنگرد، آقای پزشکیان طرح های انتقال آب و ساخت نیروگاه های برقابی و نیروگاه های باسوخت فسیلی راهکار تامین آب و برق کشور نیست، بلکه مصداق ضرب المثل «کور کردن چشم برای پاک کردن بینی» است، این پروژه ها مطلوب شرکتهای بودجه خوار و خصولتی است تا در یک چرخه معیوب بودجه های عمومی کشور را ببلعند، راهکار «بازچرخانی آب» پایبندی به «مطالعات سرزمینی» در توسعه، «تولید انرژی های پاک و نو» در نیروگاههای کوچک و خانگی را امتحان کنید.
جناب پزشکیان امیدواریم که اینبار وزارت نیرو به مصلحت های سیاسی واگذار نکنید.
جناب پزشکیان زخم روانی و خاطره ی تلخ سدگتوند، پروژه انتقال آب قمرود، کارون۳، انتقال آب کوهرنگ۳ و… در اذهان باقی است، وزارت نیرو اکنون به بزرگترین دستگاه تخریب محیط زیست، سلب مالکیت و تولید نارضایتی در مناطق غرب زاگرس و خوزستان و شهرکهای مهاجر پذیر حاشیه اصفهان تبدیل شده است، مردم و محیط زیست ایران را از دست وزارت نیرو نجات دهید.
سامان فرجی بیرگانی عضو شورای راهبردی ستاد پزشکیان در خوزستان
