کار بازرسی حضور سرزده است و ممکن است تا حضور بازرسان در محل نهاد، مدیران و کارمندان آن نهاد از برنامه ما مطلع نباشند؛ آخرین بار که بازرسان به یک مرکز بهداشت در شهرستان رفته بودند تا حضور بازرسان در محل مسئولان مرکز از عزم ما بی خبر بودند.
احسان سپهوند– عجیب بود که بلافاصله به شماره ناشناس جواب داد! روز بعد هم سردبیر برای قرار نهایی با او تماس گرفت و او بازهم بلافاصله جواب داد. مطمئن شدیم مقداری با سایر مسئولان متفاوت است، خصوصا وقتی که یک او هم یک مدیرکل است و هم رییس حوزه دفتر استانداری خوزستان.
بر اساس رسم مالوف نیز منتظر بودیم که به همراه چند تن به دفتر وارد شود و راننده ای که برای پارک خودرو ساعت ها پایین دفتر تحریریه بماند، اما او تنها بود و البته با پای پیاده.
حرف های دل ما را می زند و می گوید: «من اعتقادی به سانسور رسانه ها ندارم، اگر رسانه ها آزاد باشند بدون شک فساد از بین می رود».
یکی از مباحث همیشگی کشور و خصوصا استان استراتژیک خوزستان، مبارزه با فساد بوده است. مهمان این هفته تحریریه تابا، سید لطف اله هاشمی مشاور استاندار و سرپرست دفتر بازرسی، مدیریت عملکرد و امور حقوقی خوزستان بود که وظیفه مبارزه با فساد و تخلفات اداری را عهده دار است.
در ادامه بخش هایی از گفتگوی دو ساعته ما با ایشان را می خوانید:
– لطفا اندکی از سوابق شغلی تان برای خوانندگان مان بگویید.
اولین تجربه کاری ام به خاطر تعطیلی دانشگاه ها در برهه انقلاب فرهنگی در جهاد سازندگی بود. در سال ۶۱ به تقاضای فرماندار بهبهان معاون فرماندار و سپس بخشدار مرکزی شهرستان ایذه شدم.
من در بخش های مختلف استانداری فعالیت داشته ام و به مدت ۲۴ سال معاون در سازمان برنامه ریزی مشغول بوده ام که ۶ سال از این مدت، به عنوان رییس موسسه آموزش مدیریت دولتی خدمت کرده ام و از سال ۹۴ نیز به درخواست دکتر مقتدایی مشاور استاندار و مدیرکل دفتر بازرسی، ارزیابی عملکرد و امور حقوقی و با تقاضای استاندار جدید (دکتر شریعتی) به عنوان مشاور و مدیر حوزه استاندار منصوب شدم.
– خداقوت! پس با این همه تجربه شما باید تاکنون بازنشسته شده باشید؟!
از تاریخ ۱/۸/۹۶ بازنشسته شده ام؛ اما هنوز ابلاغی به من اعلام نشده است.
– برای ادامه یا توقف فعالیت برنامه ای ندارید؟
ادامه کار من هم بستگی به این دارد که نیازی به تجربه من باشد یا خیر. خودم اصراری برای ادامه کار ندارم اما اگر از من بخواهند امتناع نمی کنم.
-به عنوان یک مدیرارشد بازرسی، مهمترین آفت مدیریت در ایران را چه می دانید؟
آفت مدیران تملق و چاپلوسی است من همیشه نقدهایم را صریح به استاندار می گویم. به عقیده من قدردانی از مدیران معنی ندارد بلکه یک مدیر در بهترین حالت وظیفه اش را انجام داده است.
– برویم سراغ اصل موضوع، اساسا چرا از ادارات دولتی و شهرداری ها بازرسی صورت می گیرد؟
سازمان ها و ادارات منابع دولتی در اختیار دارند؛ شهرداری ها هم تملک دارند و هم عوارض دریافت می کنند و با این منابع وظایف و تکالیفی را عهده دار هستند لذا وظیفه ما نظارت بر نحوه عملکرد نهادهای دولتی است. باید عملکرد ها به نحوه مطلوب انجام شود.
– چرا دولت برای بازرسی اینقدر هزینه می کند؟
در عمل روند مطلوبی برای نهادهای دولتی ارزیابی نمی شود. گزارش های دریافتی ما، حاکی از وقوع تخلف، سوء استفاده مالی و تبعیض در سازمان هاست.
امر بازرسی و نظارت با هدف شناسایی تخلفات اداری، کم کاری ها و پیگیری جهت برطرف کردن این تخلفات است و همچنین ارتقاء سلامت اداری و رضایت شهروندان نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
– چطور می شود که شما برای بازرسی به سازمان یا اداره ای مراجعه می کنید؟
همکاران ما در دفتر بازرسی بر اساس گزارشات و شکایات به عنوان بازرس دوره ای به فرمانداری ها، بخشداری ها و شهرداری های در شهرستان ها اعزام می شوند و از این طریق به بررسی شکایات می پردازند.
-بازرسی ها عمدتا از چه فعالیت هایی صورت می گیرند؟
یکی از عمده فعالیت های ما بازرسی از معاملات است. بازرسان از روند تشریفات قانونی معاملات مرتبا بازرسی می کنند تا یقین کنند که تشریفات قانونی مزایده و مناقصه ها صورت گرفته باشد. مهندسان ناظری که از آنها گزارشی دریافت شده باشد؛ از جمله کارشناسانی هستند که از سوی اداره کل بازرسی به خاطر تایید احجام غیرواقعی پیمانکاران مورد بازخواست قرار می گیرند.
-بازرسی ها به چه شکلی انجام می شوند؟
کار بازرسی حضور سرزده است و ممکن است تا حضور بازرسان در محل نهاد، مدیران و کارمندان آن نهاد از برنامه ما مطلع نباشند. آخرین بار که بازرسان به یک مرکز بهداشت در شهرستان رفته بودند تا حضور بازرسان در محل مسئولان مرکز از عزم ما بی خبر بودند.
– در نشست خبری قبل که در خدمت شما بودیم، به نقش رسانه ها در جلوگیری از فساد اشاره کردید این روند فسادستیزی رسانه ها چگونه است؟
من از رسانه ها خواسته ام که مشکلات و شکایات مردمی را به ما منتقل کنند. ظرفیت رسانه ها در انتقال گزارشات تخلفات و شکایات مردمی بی نظیر است. من یک کارشناس را در دفتر بازرسی برای پیگیری شکایاتی که از طرف رسانه ها منتشر می شود مامور کرده ام.
– یعنی مخاطبان ما اگر شکایتی را از یکی از دستگاه های دولتی به ما منتقل کنند شما پیگیری می کنید؟
اعتقاد ما بر این است که رسانه ها بدون هزینه برای دولت می توانند با بازرسان ما همکاری کنند. ما شکایاتی را که از طرف رسانه ها جهت پاسخگویی به ادارات ارجاء می دهیم، پیش از ارجاء برای شان سند طلب نمی کنیم. ما به رسانه ها اعتماد داریم.
ما سعی کرده ایم به رسانه ها جرات بدهیم تا پیگیر مطالبات مردم باشند. اعتقاد ما بر این است که فرهنگ نقادی باید گسترش یابد و مشکلات مردم باید بدون لکنت و فشار از سوی مسئولان مطرح شود.
– این اعتقاد شما بسیار قابل تحسین است؛ اما شما گلایه هایی نیز از رسانه ها داشتید.
یکی از انتقادات من به رسانه ها این است که اغلب متاثر از گرایشات سیاسی هستند به این شکل که عملکردهای مثبت طیف های همسو را بزرگ نمایی و اشتباهات را کوچک نشان می دهند و برای رقیب برعکس این عمل می کنند. از رسانه ها می خواهم وعده های مدت دار مدیران را که به فراموشی سپرده می شوند، مرتبا یادآوری کنند و پیگیر قول های مدیران باشند.
– برای ما سوال است که وظایف شما چه تفاوتی با بازرسی قوه قضاییه دارد؟
ما با بازرسی قوه قضاییه هم جهت و همسو هستیم و به نوعی کاری موازی را انجام می دهیم. حتی گاهی برای بازدید با هماهنگی یکدیگر به ادارات دولتی سرکشی می کنیم. اما اگر تخلفات در حوزه فرمانداری، دهیاری و یا شهرداری ها محرز شود؛ منشاء رسیدگی ما هستیم.
– مخاطبان ما از جذب در آموزش و پرورش شکایات متعددی داشتند، مدیرکل محترم آموزش و پرورش نیز به صراحت کامل از شاکیان تقاضا کرد در صورت احراز شرایط به ایشان مراجعه کنند؛ آیا این شکایات به شما هم رسیده است؟
موضوع استخدام های آموزش و پرورش استان خوزستان را به دلیل حجم شکایات بالا به جد در دستور کار قرار داده ایم.
– بفرمایید که شاکیان چگونه برای دستیابی به حقشان پیگیری کنند؟
روز شنبه از شما پیگیر باشند (با خنده)
– جناب مدیرکل! ما چکاره هستیم؟!
راه انتقال شکایت را شنبه به شما می گویم و شما به خوانندگان تان اعلام کنید.
– چرا در خوزستان حجم فساد و تبانی مالی نسبت به سایر استان ها اینقدر بالاست به طوری که یکی از بزرگترین پرونده های فساد مالی در خوزستان بود؟
اینکه در خوزستان فساد مالی بیشتر از سایر نقاط ایران می باشد طبیعی است، زیرا که حجم سرمایه گذاری دولت در خوزستان بسیار بیشتر و فراتر از سایر استان های کشور است از سویی نظام اداری در خوزستان نیز وسیع تر می باشد. لاجرم فساد نیز به همین نسبت در خوزستان گسترده تر است.
– آیا شما به عنوان مرجع بازرسی استان ژن خوب و انتصاب اقوام را جرم می دانید؟
ژن خوب تخلف نیست بلکه عدم درنظر گرفتن شرایط انتصابات و استخدام ها تخلف است.
– و به عنوان سوال آخر آیا امکان دارد از آمار تخلفات و اینکه بیشترین تخلفات مربوط به چه نهادهایی بوده اند؟ به خوانندگان ما توضیح دهید.
به زودی میزان پرتخلف ترین دستگاه ها و آمار پرونده های تخلف را اعلام می کنیم.
