ساناز فدعمی_ در خوزستان، جایی که گردوغبار و ریزگردها نفس مردم را میگیرند مزارع سرسبز نیشکر مانند ریههای زنده استان عمل میکنند. این گستره سبز در زمینهای بایر و کانونهای گردوغبار، هوا را تلطیف و زیستگاهی امن برای حیاتوحش ایجاد کرده است. صنعت نیشکر با تولید اکسیژن برای ۱۴ میلیون نفر و جذب دیاکسیدکربن ناشی از بازدم ۲۳ میلیون نفر، نقش حیاتی در حفظ کیفیت هوا و منابع طبیعی استان ایفا میکند.
کشت نیشکر علاوه بر فواید اقتصادی، از منظر محیطزیستی نیز اهمیت دارد و از شکلگیری کانونهای جدید گردوغبار جلوگیری کرده است. ایجاد تنوع زیستی، مهار فرسایش خاک و حفاظت از محیطزیست، بخشی از آثار مثبت این صنعت است.
صنعت نیشکر خوزستان در سالهای اخیر با ورود به کشت اکالیپتوس گامی مهم در مسیر توسعه پایدار برداشته است. برنامهریزی برای تولید سالانه ۲۲ میلیون نهال از پایان سال ۱۴۰۲ آغاز و طی سه سال گذشته بیش از یک میلیون و دویست هزار نهال اکالیپتوس در واحدهای هشتگانه نیشکری ادامه یافته است. این طرح بخشی از پویش ملی «یک میلیارد درخت» در خوزستان است و زنجیره کامل تولید نهال، کاشت و بهرهبرداری از محصولات جانبی مانند زغال، MDF و اسانس را دربر میگیرد.
از دلایل اصلی این اقدام می توان اشاره کرد به تأمین منابع چوبی پایدار، ایجاد ارزشافزوده از ضایعات، و تقویت اشتغال منطقهای.
اجرای این طرح، اثرات محیطزیستی ملموسی داشته است. زمینهای بایر و کانونهای ریزگرد که پیشتر تهدیدی برای کیفیت هوا و سلامت مردم بودند، با گستره سبز نیشکر و اکالیپتوس به محیطی سرسبز و زنده تبدیل شدهاند.
یک هکتار مزرعه نیشکر پنج برابر تولید اکسیژن بیشتری نسبت به یک هکتار جنگل دارد و جذب دیاکسیدکربن آن ۱۵ برابر سایر گیاهان است. این ویژگیها، مزارع نیشکر را به یک کمربند سبز و دیواره دفاعی طبیعی در برابر ریزگردها تبدیل کرده است.
همچنین، کشت اکالیپتوس و نیشکر به بازگشت گونههای حیات وحش و پرندگان به منطقه کمک کرده است. حضور پستاندارانی مانند گراز، شغال و گربههای وحشی و انواع پرندگان آبزی و کنارآبزی، نشاندهنده ایجاد زیستگاهی طبیعی در این مناطق است. علاوه بر این، بازده اقتصادی و ایجاد اشتغال در واحدهای نیشکری، اهمیت این طرح را بهعنوان الگویی موفق از توسعه سبز دوچندان میکند.
کشت اکالیپتوس در کنار نیشکر نمونهای عملی از همزمانی توسعه اقتصادی و حفاظت محیطزیست است. اجرای این طرح با مدیریت منابع آب و رعایت استانداردهای زیستمحیطی، مسیر روشنی برای تحقق اهداف توسعه پایدار در استان خوزستان فراهم کرده است.
