استان خوزستان با توجه به گستردگی اقلیت های قومی و رسم و آیین های منحصر به فرد این اقوام، در رتبه دوم آمار ازدواج کودکان قرار گرفته است و در استان خوزستان وضعیت ازدواج کودکان بحرانی است.
احسان سپهوند– صبحگاه با مشقت از بستر برمی خیزد! و به سراغ عروسک ژولیده اش می رود. سخت آنرا در آغوش می کشد و می بوسد. اگر چه گُلی در کنارش بوده اما فرصت بازی با آنرا نیافته بود. سفره صبحانه را برای خودش و عروسکش محیا می کند و شروع می کند به مهمان بازی. آنقدر در رویاهای کودکانه غرق می شود که صدای حرف زدن با دوست خیالی اش به گوش همسایه (اتاق کناری) می رسد.
صدای زنگ خانه رویاهایش را در هم می پیچید و التهاب ترس تمام وجود کوچکش را در بر می گیرد به طوری که دستان کوچکش یخ می زنند. با باز کردن درب خانه با چهره خسته و اخم آلود مردی/پیرمردی مواجه می شود که نای ایستادن را ندارد.
دقایقی بعد با فریادهای مردِ خسته به یاد می آورد که می بایست ناهار می پخت زیرا که او کدبانوی خانه است!
یک از مهم ترین انتخاب های زندگی هر فرد ازدواج است. با ازدواج زندگی تجریدی دگرگون می شود با وجود این به دلیل حساسیت هایی که این روزها جوانان نسبت به زندگی مشترک دارند؛ سن تاهل به میان سالی کشیده شده است و موجبات نگرانی جامعه شناسان را فراهم آورده است.
اما شکل دیگر از ازدواج هم هست که از مرز نگرانی جامعه شناسان گذر کرده و باعث مخاطرات اجتماعی شده و آن ازدواج کودکان است.
ازدواج کودکان و دختران نابالغ با مردان نتایج ناگوار اجتماعی را برجای می گذارد. با توجه به آماری که از سوی اداره ی ثبت و احوال ارایه شده، شاهد آمار نگران کننده ازدواج زود هنگام دختران خوزستانی هستیم. بنابر آمارهای کشوری خوزستان رتبه بالایی را در این زمینه از آن خود کرده است. لذا با توجه به این آمار و نتایج پس از آن گفتگوی ویژه ای را با دکتر کریمی کیا جامعه شناس و مدیر کل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان ترتیب داده ایم که در ادامه آنرا می خوانید.
در استان خوزستان وضعیت ازدواج های زود هنگام بحرانی است
دکتر کریمی کیا در پاسخ به خبرنگار تابا؛ در خصوص اینکه شاخصه ها و نشانه های تعیین سن ازدواج زود هنگام در استان خوزستان چیست گفت: متاسفانه در استان خوزستان وضعیت ازدواج های زود هنگام بسیار نگران کننده و بحرانی است. با توجه به مسائل حاشیه نشینی، فقر، مسائل قومی و ازدواج های اجباری می توان این مشکلات را پیش ساختار وقوع چنین اتفاق ناگواری دانست.
مدیر کل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان در ادامه افزود: منشاء سازنده این چنین بحران های بزرگی معمولا در مسایل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی نهفته است که با توجه به آمار کشوری در خصوص ازداواج ها، ۱۷ % از ازدواج ها را دختران کمتر از ۱۸ سال کسب کرده اند. عمق این فاجعه را می توان در ابعاد بیشتر آن هم در سنین زیر ۱۵ سال و نزدیک به ۱۰ سال ملاحظه کرد که این اتفاق تبعات شومی را در آینده به همراه خواهد داشت. عواقبی مانند: طلاق، اعتیاد و…
دکتر کریمی کیا با هشدار نسبت به افزایش ازدواج کودکان خاطر نشان کرد: این اتفاق شوم در استان خوزستان در حال افزایش است که یک آمار تکان دهنده از آن در خصوص ازدواج ۳۹ دختر نزدیک به ۱۰ سال دیده می شود. این ازدواج ها با توجه به روحیات و شرایط روحی و فیزیکی این کودکان، وضعیت نگران کننده ای را پیش می آورد.
این جامعه شناس افزود: آمار فجیع تر از آن ازدواج تقریبا ۲۱۰۰ دختر در بین سن ۱۰ تا ۱۵ سال می باشد که می توان به راحتی متوجه عمق این فاجعه شد. آمار ازدواج های دختران در بین ۱۵ تا ۱۸ سالگی آنقدر گسترده و وسیع است که حتی می توان گفت خارج از شمارش و آمارگیری شده است.
دختر بچه ای که حق رانندگی یا رای دادن را ندارد چگونه بار زندگی مشترک را به دوش بکشد؟!
مدیر کل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان با ابراز تاثر نسبت به ازدواج کودکان در خوزستان تصریح کرد: درک و پذیرفتن چنین اتفاق ناراحت کننده ای آن هم برای دختری که از لحاظ جسمی و روحی به بلوغ کامل نرسیده و با تفکراتی کودکانه به دنیا می نگرد، غیرقابل تصور است.
این جامعه شناس با بیان اینکه حقوق اجتماعی هر فرد لازمه ی تایید و مقبولیت آن فرد توسط دولت می باشد؛ تصریح کرد: با توجه به این مساله آن دختر نوجوان که حتی صلاحیت انجام کوچک ترین کارها را نمی تواند احراز نماید و کم ترین برخورداری از این حقوق عامه مانند حق رای، ایجاد حساب بانکی، دریافت گواهی نامه را ندارد که این نشان دهنده عدم بلوغ کامل و درک به وضوح جامعه می باشد.
مدیر کل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان در ادامه سخنان خود تصریح کرد: متاسفانه مسائل فرهنگی و رسوم خاص اقوام خوزستانی در ازدواج کودکان و دختران نوجوان بسیار تاثیر داشته که گاها حتی به مسائل ازدواج اجباری نیز کشیده شده که تبعات آن را به آسانی می توان تصور کرد.
بیوه های کم سن و سال و ازدواج های زود هنگام
وی با اشاره به اثرات ناخوشایند ازدواج های اجباری اذعان کرد: عمق این فاجعه را در بیوه های کم سن و سال می توان دید که با ازدواج زود هنگام به چنین مصیبت بزرگی رسیدند. طلاق ها در این خصوص هم افزایش چشمگیری داشته که نشاننده عدم تمایل و علاقه دختر های کم سن و سال به ازدواج زود هنگام است که با عث افزایش چشمگیر در حوضه طلاق شده است.
کریمی کیا این اثرات اجتماعی ناگوار را با طبعات بالا و خطرناک دانست و گفت: طبعات چنین ازدواج های زود هنگام، باعث ایجاد بستر طلاق، اعتیاد، درگیری ها و آسیب های اجتماعی می شود که شرایط بد و نگران کننده ای را به همراه دارد و باید به این دغدغه مهم اجتماعی بهتر و جامع تر رسیدگی کرد.
وی در ادامه افزود: اعتقادهای قومی، رسوم خاص اقوام، مسائل اجتماعی و اقتصادی را می توان از جمله مهم ترین دلایل تن سپردن خانواده های دختران نوجوان به ازدواج دانست. یکی از مهم ترین دلایل این مشکل فقر می باشد که این مسئله باعث سیل عظیمی از ادواج ها شده است. به این صورت که خانواده دختران نوجوان و کودک با نگرانی از تامین نیازهای مالی و مسائل اجتماعی در آینده دخترانشان، اقدام به چنین تصمیم ناراحت کننده ای می کنند.
قول ازدواج قبل از تولد دختر!
کریمی کیا یکی از مهم ترین دلایل ایجاد کننده چنین مشکلی را مسائل ازدواج های از پیش تعیین شده قومی دانست و اذعان کرد: با توجه به سیطره و بزرگی اقوام در استان خوزستان، ایشان رسم و آیین های به خصوص خود را در جامعه ارایه می کنند که یکی از آن ها ازدواج های از پیش تعیین شده و گاها پیش از تولد معین شده می باشد. در صورت به موفقیت نرسیدن این ازدواج ها زوجین در مسائل و مشکلات زندگی شان می توانند شاهد خشونت و درگیری باشند که مسائل نگران کننده امنیتی، اجتماعی، فرهنگی را به همراه دارد.
مدیر کل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان در پاسخ به خبرنگار تابا؛ در خصوص این که با توجه به دسترسی به آمار و مشاهده عمق این فاجعه، راهکار مشخصی در این زمینه دارید؟ آیا آموزش یا برخورد ها و جریمه ها را لحاظ کرده اید؟ تصریج کرد: با تلاش و کوششی که در مجلس و سازمان های مردم نهاد در این خصوص انجام شده از جمله فتوای مراجع تقلید در مورد افزایش سن ازدواج در دختران و اصلاح قانون برای ازدواج دختران نوجوان در قوانین مدنی به طوری که بتوان به صورت واضح از چنین اتفاق های ناگوار جلوگیری شود؛ را می توان از جمله اقدامات برشمرد.
آموزش سدی در مقابل ازدواج کودکان
کریمی کیا یکی از مهم ترین مسائل پیشگیری کننده از این گونه آسیب ها را آموزش دانست و گفت: در استان خوزستان که ۸ درصد بی سوادی مطلق وجود دارد و تقریبا دو برابر این آمار را افراد کم سواد پوشش می دهند، آموزش برای آن ها مسئله بسیار پیچیده و سختی است که متاسفانه عوامل آموزش علم و سواد در این زمینه بسیار ضعیف کار کرده اند و آموزش اجتماعی برای جلوگیری از چنین اتفاق شومی صورت نگرفته است.
این جامعه شناس معتقد است که آموزش مهم ترین راه برای پیشگیری از چنین ازدواج هایی نافرجامی می باشد زیرا که با توجه به بی سوادی و کم سوادی این قشر، نیازمند آموزش هایی از سوی آموزش و پرورش و نهضت سواد آموزی در این زمینه وجود دارد تا بستر آموزش ابتدایی برای جلوگیری از این اتفاق محیا شود.
کریمی کیا با انتقاد از آموزش و پرورش تصریح کرد: بستر آموزش آن هم با دانستن شرایط و اتفاقات پیش آمده در ازدواج های زود هنگام دختران نوجوان، صورت نگرفته است و آموزش و پرورش هیچ گونه علاقه به دخالت در این مشکلات ندارد.
وی در ادامه با توجه به آمار معضل اصلی را ازدواج زود هنگام دختران کم سن و سال در مناطق روستانشین و حاشیه نشین خواند و گفت: متاسفانه با معضل های بزرگی در این قشر روبرو هستیم که می توان یکی از آن ها را ازدواج زود هنگام به دلیل کمبود آموزش و مسائل رسوم قبیله ای دانست که طبعات بسیاری را در آینده برای استان خواهد داشت.
خوزستان رتبه دوم ازدواج دختران کم سن و سال در کشور
این جامعه شناس در پایان خصوص آمار ازدواج دختران کم سن و سال استان خوزستان خاطر نشان کرد: استان خوزستان با توجه به گستردگی اقلیت های قومی و رسم و آیین های منحصر به فرد این اقوام، در رتبه دوم آمار کشوری قرر گرفته است که مساله بی سوادی و کم سوادی را می توان از مهم ترین دلایل وقوع چنین اتفاق ناگوار و ناشایست عنوان کرد.
