علی کرد – افکار عمومی هم استقبالی از این کابینه نکرده لذا اصطلاح وفاق ملی برای این دولت جای سوال دارد. اجماع و اتحاد و انسجام ملی امری پسندیده و تفرق و تنفر و کشمکش از امور مزموم و باعث هدر رفت توان و منابع کشور است. شکی نیست که اگر مردم با هم وحدت داشته و اعتماد متقابل بین ملت-دولت حاکم باشد کشور از آسیب ها مصون و دولت مقتدرتر و کارآمدتر خواهد بود.
اما وقتی سخن از دولت وفاق ملی می شود و رئیس جمهور ناچارا” ازدیدگاه خود عدول می کند و کابینه ای تشکیل می دهد که با دیدگاه اکثریت ملت و شعارهای رئیس جمهور همخوانی ندارد ماجرا متفاوت می شود و وفاق به این شیوه نه تنها موجب اتحاد بیشتر نمی شود بلکه به ناامیدی و سرخوردگی رای دهندگان دامن می زند.
چرا؟ بدین دلیل که اکثر مردم ازعملکرد طیف اصول گرا ناراضی و دیدگاه این اکثریت درمقابل رویکرد طیف حاکم بود. اگربا هزار زحمت مردم در مرحله اول ۴۰ درصد و در مرحله دوم کمی کمتر از ۵۰ درصد رای دادند فقط برای تغییر بود. این کابینه توان ایجاد تغییر و محقق کردن انتظارات مردم را ندارد.
هر کدام از وزرا دارای اختیاراتی است که باید برای پیشبرد امور و رسیدن به اهداف سازمانی خود از آن اختیارات استفاده کنند. باتوجه به رویکرد سیاسی خود تصمیم می گیرد و اقدام می کند. حال اگر این وزیر راستگرا باشد و بخواهد بر اساس رویکرد اصلاح طلبانه رئیس جمهور عمل کند آزادی عمل نخواهد داشت و به تبع آن خلاقیت در او از بین می رود و بجای یک مدیر استراتژی تبدیل به یک بله قربان گو می شود و بخش عمده ای از وقت و انرژی رئیس جمهور صرف تصمیم گیری و رفو کردن تصمیمات وزرا می شود و از وظایف اصلی خود باز می ماند.
حال اگر وزیری که از پشتوانه رای مجلسی که همفکر و حامی اوست بخواهد بر اساس دیدگاه خود عمل کند در قالب بخشنامه و آیین نامه هایی که منبعث از رویکرد فکری سیاسی خودش است دست به اقداماتی می زند که ممکن است با رویکرد رئیس جمهور و افکار عمومی همخوانی لازم را نداشته باشد در این صورت اختلافات بروز می کند و مشکلات یکی پس از دیگری هویدا و علنی می شود.
این فرض دوم متحمل تر است. باتوجه به روحیه انعطاف پذیری و همکاری و همدلی و مناعت طبع رئیس جمهور تا حدی با چانه زنی و ریش گرو گذاشتن و گله گذاری و با لحن آرام و حاکی از همدلی و همکاری می توان از بروز اختلافات و علنی شدن آن جلوگیری کند. اما اگر این اختلافات ماهوی و بنیادین و در حوزه های متخلف و با وزاری متعدد باشد دیگر با ریش سفیدی و گفتگو و شیوه های کدخدا منشانه قابل حل نخواهد بود .
طرح اتحاد و اتفاقی که با روحیه و رویکرد رای دهندگان همخوانی ندارد منجر به شکست می شود. بهترین شیوه وفاق در کابینه این بود که رئیس جمهور شیوه انعطاف و تساهل و تسامح را درخصوص وزاری تخصصی بکار می برد نه وزرای سیاسی که نماد رئیس جمهور و دولت حاکم است.
بعنوان مثال اگر وزیر کشور یک اصلاح طلب بود و برای ایجاد وفاق وزیر بهداشت و درمان یک فرد میانه رو و حتی اصول گرا بود امکان فرصتی بودن کابینه بیشتر بود اما با این وضعیت و چینش کابینه بدین صورت احتمال چالشی شدن کابینه وجود دارد. اگر حداقل ۵۰ درصد از وزرا اصلاح طلب بودند و وزرای کلیدی همفکر رئیس جمهور و کابینه رای می آورد آنگاه می توانستیم بگوییم مجلس صدای ملت را شنید و به آن تمکین کرد و جای بسی امیدواری بود که با درک واقعیات از طرف دولت و مجلس وفاقی خوشایند صورت گرفت.
اگر چنین می شد با قاطعیت می توانستیم نام آنرا دولت وفاق و یک فرصت برای کشور قلمداد کنیم اما چون این ترکیب کابینه با رای مردم تناسب چندانی ندارد به نظر می رسد که تغییر و تحول در خور توجه ایجاد نخواهد کرد.
دراین صورت رئیس جمهور با یک پارادوکس مواجه است. اگر برای امیدواری مردم و برآوردن حداقل انتظارات آنها دست به تغییر بزند با مانعی بنام مجلسی مواجه است که با رای به کل کابینه او را نمک گیر کرده و رئیس جمهور را متهم به عهدشکنی و دبه درآوردن می کنند.
چنانچه در پشت درهای بسته و در خفا چانه زنی کند و یک سری واقعیتها را بگوید و با دل خونین لبی خندان بیاورد هیچ کمکی به کارآمدی دولت نمی کند و او می ماند و انتطارات انباشته شده مردم و اگر کاسه صبرش لبریز و حقایقی را بگوید و استدلال کند که دلش بامردم اما دستش بسته است بازهم دردی دوا نمی شود و توپخانه مجلس و کیهانیان به سمت او شلیک خواهد شد.
نتیجه بحث این است که تا حاکمیت حرف مردم را نشنوند و تصمیمات و اقداماتش با نظر اکثریت تطابق نیابد هرگونه تاکتیک و سیاست و سیاستگذاری اثربخش نخواهد بود و این دولتی که رئیس جمهور از آن بعنوان وفاق ملی یاد میکند وفاقی دولتی است، نه ملی.
علی کرد
