رهبری قبل از نامگذاری روی امکان سنجی حمایت از کالای داخلی بررسی لازم کارشناسی را انجام داده اند اما مطمئنا برنامه استراتژیک این تصمیم و سیاست باید توسط دولت سریعا انجام شود.
نامگذاری سال حمایت از تولید کالای داخلی و همچنین نواسانات شدید نرخ ارز ما را بر آن داشت تا در این زمینه با دکتر سیدرسول صالحی گفتگویی را ترتیب بدهیم که در ادامه آنرا می خوانید.
دلیل اصلی ایجاد رکوداقتصادی در کشور چیست؟
در وهله اول تصمیمات و استراتژی های دولت نهم و دهم باعث افزایش نقدینگی و حرکت آن به سمت مصرف کننده و بخش خدماتی کشور در کنار اجرای طرح های ناموفقی مانند مسکن مهر بود که نتیجه اش ایجاد رکود تورمی در کشور و اشتغال دوره ای و ناپایدار در کشور شد و در ادامه نیز دولت یازدهم بجای اینکه رکود را کنترل کند تصمیم به کنترل تورم گرفت که نتیجه اش شد رکود در کشور در صورتی که اگر بجای تورم؛ تمرکز خود را بر کنترل رکود می گذاشت ما وارد شرایط رونق تورمی می شدیم که اتفاقا بهترین حالت برای حمایت از تولید وصادرات بود.
دلیل اصلی تورم اخیر و افزایش قیمت دلار و ارزهای خارجی چیست؟
در بررسی عوامل ایجاد تورم؛ شش عامل اصلی شناسایی ومعرفی می شود که یکی از این عوامل تورم روانی می باشد. به نظر می رسد تورم های ایجاد شده در کشور طی سال های ۹۰ تا ۹۲ وسال ۹۶ تاکنون ؛ مخصوصا افزایش نرخ ارز؛ بیشتر ناشی از عوامل روانی و در راس آن تاثیر عوامل و تهدیدات خارجی باشد.
در تعیین ارزش پول هر کشور نسبت به ارزهای جهانی دو روش استفاده می شود ؛ یکی روش عرضه و تقاضا و دیگری برابری قدرت خرید یا (ppp ) است. با روش برابری قدرت خرید شاید ارزش دلار نسبت به اوایل سال ۹۰ کمتر از ۳۰۰۰ تومان باشد ولی با روش عرضه و تقاضا با توجه به ساختار مالی و بانکی کشور در بخش بین الملل و تهدیدات خارجی شرایط به گونه دیگری رقم می خورد و ارزش دلار به بالای ۵۰۰۰ تومان رسیده است که البته این قابل پیش بینی بود و قبلن هم در سال ۹۶ به دولت تذکر داده شده بود.
این عوامل خارجی چگونه باعث افزایش نرخ ارز شده است؟
البته عوامل روانی خارجی به تنهایی در افزایش نرخ ارز تاثیر گذار نبوده است بلکه عوامل خارجی در کنار عوامل داخلی باهم در این افزایش نقش داشته اند و در بخش داخلی مهمترین عامل؛ بی اعتمادی مردم به سیاست و برنامه های دولت و کشور بوده که در کنار عوامل و تهدیدات خارجی باعث شده سرمایه های کشور به سمت ذخیره ارز و طلا وحتی کالا سوق داده شود که نتیجه اش می شود افزایش نرخ ارز.
الان اگر شرایطی پیش آید که مردم ناگهان به دولت وآینده کشور ومدیریت حاکم بر آن اعتماد پیدا کنند مطمئن باشید قیمت دلار سریعا حتی تا زیر ۴۰۰۰ تومان کاهش خواهد یافت.
به نظر شما در صورت تغییر شرایط قیمت ارز در سال ۹۷ به ۳۰۰۰ تومان خواهد رسید؟
وقتی قیمت ارز بالا می رود از آنجا که شرایط کل اقتصاد با شرایط قیمت های جدید وفق می یابد؛ پس از یک دوره تقریبا یکساله دیگر امکان بازگشت به قیمت و شرایط قبلی ارزش دلار وجود ندارد چرا که حتی در صورت امکان بازگشت قیمت ارز به شرایط قبل؛ کل اقتصاد کشور با یک بحران مواجه می شود نمونه اش؛ بحران ارزی سال۶۷ بود. پس دولت اگر سریعا تمهیداتی نیاندیشد دیگر امکان بازگشت نرخ ارز برایش میسر نخواهد بود.
امسال از طرف مقام معظم رهبری سال حمایت از تولید کالای داخل نامگذاری شده آیا حمایت از کالای داخل نقشی در عبور از رکود دارد؟
برای پرداختن به حمایت از کالای داخلی باید به بررسی تولید در داخل بپردازیم. خب دو موضوع باید بررسی شود ؛ یکی فرایند زنجیره ارزش تولید کالا به صورت کلی و بخشی و دیگری فرایند بازاریابی یا ۵P بازاریابی کالای داخلی یعنی کیفیت کالای تولیدی رقابتی بودن قیمت کالای تولید داخل؛ خدمات کالای تولیدی؛ تبلیغ و معرفی کالای داخلی و در انتها؛ بسته بندی و شکل کالای داخلی.
ممکن است هر بخش از مصرف کنندگان روی یک بخش تمرکز کنند مثلا دو سه دهک پایین بیشتر روی Price یا قیمت تمرکز دارند. قطعا مقام رهبری قبل از نامگذاری روی امکان سنجی حمایت از کالای داخلی بررسی لازم کارشناسی را انجام داده اند اما مطمئنا برنامه استراتژیک این تصمیم و سیاست باید توسط دولت سریعا انجام شود.
به نظر شما دولت می تواند در کوتاه مدت به شرایط قبل بازگردد؟
با این ساختار مدیریتی و پارادایم فکری غیر بهره ور و بعضا غیر متعهد در بخش های مالی و تجاری به نظر نمیرسد به راحتی این امکان وجود داشته باشد دولت باید ضمن اصلاح ساختار مدیریتی خود ؛ ودر راستای استراتژی کلان کشور چند استراتژی مناسب برای عبور از رکود را در دستور کار قرار دهد.
بعلاوه الان یک ستاد بحران یا عبور از رکود یا توسعه از بین وزرا وکارشناسان وزارت های صنعت معدن تجارت ؛ کارورفاه؛ کشاورزی؛ نفت؛ اقتصاد باید تشکیل و به شکل قیاسی و استقرایی برنامه های عبور از رکود را تدوین و اجرا نمایند.
باید به این نکته توجه داشت که داریم در مورد اقتصاد غنی ترین کشور دنیا بحث میکنیم پس همواره امکان بهبود شرایط هست و بهتر بگویم در ایران بردن اقتصاد به سمت رکود بعضا سخت تر از بردن آن به سمت رونق است.
