-مقدمه و تبیین مسئله-
انسان سالم، محور توسعه پایدار است و توجه به سلامتی انسان و تلاش برای حفظ، ارتقا و گسترش آن، همواره یک اولویت محسوب میشود. در دنیای امروز و در همه جوامع، خدمات سلامت،پیش نیاز توسعه پایدار و همچنین زمینه ساز سلامت جسمی و روانی افراد است؛ لازمه این کار، دسترسی متوازن و متعادل به امکانات و خدمات بخش سلامت در نواحی مختلف جغرافیایی می باشد. منابع بهداشتی و خدمات مربوط به آن بایستی به صورت یکنواخت و منصفانه در اختیار همه مردم قرار گیرد.
برقراری عدالت اجتماعی در سیستم خدمات درمانی و مراقبت های بهداشتی و تخصیص عادلانه منابع در جامعه، امری ضروری است. این موضوع هم در اولویت بندی تخصیص منابع در سطح جامعه و هم در سهمیه بندی ها و انتخاب افراد و گروه ها برای خدمات، مورد بحث است و عدالت باید در تمامی مراحل مراقبت های بهداشتی رعایت شود.در حقیقت دسترسی مطلوب به خدمات بهداشتی و درمانی برای همه مناطق و نواحی، یعنی فراهم کردن خدمات درست ،در زمان درست و در مکان درست.
ازاین رو یادداشت حاضر با هدف بررسی توزیع منابع و امکانات بهداشتی درمانی در راستای توسعه پایدار در حوزه بندر امام خمینی ،ماهشهر،هندیجان و امیدیه )اشاره دارد.
-مروری بروضعیت بهداشتی درمانی منطقه
طبق اصل ۲۹ قانون اساسی مردم حق دارند از امکانات بهداشت و درمان به ویژه پزشک برخوردار باشند اما در حوزه مورد مطالعه شاهد کمبود پزشک متخصص و فوق تخصص،تجهیزات پزشکی تشخیص دهنده و … هستیم به گونه ای که مردم مجبورند برای دریافت کوچک‌ترین و ابتدایی‌ترین خدمات بهداشتی و درمانی رنج سفر نموده و برای رفع مشکلات درمانی خود ده‌ها و صدها کیلومتر مسافت را برای رسیدن به مراکز استان و یا شهرهای خارج از استان مانند شیراز،اصفهان و تهران طی مسیر کنند.
در این میان نحوه سکونت و اتراق پزشکان، هزینه‌ها، نوبت گرفتن و پدیده خانمان‌سوز زیرمیزی نیز قصه پرغصه دیگری است که اکنون مجال طرح آن نیست. این حوزه با داشتن صنایع پتروشیمی،نفت و گاز از آلودگی زیست محیطی در هوا برخوردار است که باعث انواع بیماری های آلرژی و تنفسی برای شهروندان شده است. این را هم باید در نظر گرفت که به واسطه وجود صنایع مهم،بنادر و کشتیرانی،کشاورزی و … جزو مناطق داری ثروت می باشد.
اما از ان سوی تعداد زیادی از ساکنان آن از اقشار کم درآمد هستند که انتظار می رود در شهرستان خود که به تنهایی بخش قابل توجهی از درآمد کشور را تامین می کند، از خدمات و امکانات خوبی از جمله امکانات درمانی ارزان بهره مند باشد. بیمارستان های دولتی مانند بیمارستان حاج معرفی،امام رضا(ع)،شهدا، بیمارستان راه زینب(س) ،بیمارستان امام موسی کاظم(ع) و … با کمبود تجهیزات و کادر درمانی،کمبود تخت به واسطه مراجعه زیاد،اعمال جراحی پیشرفته، روبرو است و به ناچار مردم جهت طی فرآیند درمان مشقت های متعددی را تحمل و طی مسیر می نمایند.
-تقویت شاخص ها ی توسعه پایدار در بخش بهداشت و سلامت
تقویت در تعداد کارکنان حوزه ی سلامت : سیستم های سلامت و خدمات وابستگی بسیار زیادی به کمیت، توزیع، صلاحیت و عملکرد نیروی کار سلامت دارد. بنابراین تعد اد کارکنان حوزه ی سلامت اعم از پزشک، ماما و پرستار در بیمارستان ها پیش گفته و سایر مراکز درمانی سطح منطقه می بایست تقویت و به ماندگاری آنها تاکید کرد. به گونه که مردم وجود کارکنان حوزه سلامت اعم از پزشک،پرستار و… را در بالاترین سطح و درجه در شهر خود بیابند و با اطمینان کامل جسم خود را به این عزیزان بسپارند.
کاهش و مدیریت آلودگی هوا: آلودگی هوا به واسطه صنایع متعدد در این حوزه بار سنگینی را بر روی سلامت مردم میگذارد. در این مناطق مواجهه با آلودگی هوا یکی از بزرگترین تهدید های زیست محیطی بر روی سلامت بوده، قلمداد می گردد . این آلودگی ها از طریق استشمام و یا به صورت تماس مستقیم یا از طریق مواد خوراکی مانند آبزیان و … تاثیر منفی و جبران ناپذیری بر روی کالبد انسان بویژه کودکان و سالمندان می گذارد. مواجهه طولانی مدت با آلودگی هوای محیط در بروز طیف گسترده ای از عوارض بهداشتی از جمله بیماریهای تنفسی، سرطان ریه، و بیماری -های قلبی-عروقی دخالت دارد. مواجهه با آلودگی هوا نه تنها سلامت مردم را متاثر میسازد بلکه هزینه های اقتصادی عظیمی را شامل گشته و مانع بزرگی بر سر راه توسعه می باشد.
تعداد تخت های بیمارستانی: تعداد تخت های در دسترس در منطقه نسبت به شهرهای همجوار خصوصا خارج از استان بسیار کم است.به نحوی که گاها مریض های دارای شرایط خاص چند روز را در بخش اورژانس آن هم با آن شلوغی و ترافیک ،سر کرده تا تختی خالی شده و به بخش منتقل گردد.که این موضوع در ابتدا سلامت بیمار را نشانه گرفته و بعد از ان مشکلات متعددی برای همراهان بیمارفکادر درمان و …ایجاد خواهد کرد و در نتیجه بیمار را وارد یک دو راهی ماندن با این وضعیت و یا پذیرفتن خطر و مراجعه به سایر شهر ها می نماید.
سلامت و آرامش روحی کادر درمان: عوامل پیش گفته مانند تعدد بیماران،کمبود امکانات و …در نهایت انتظار همراهان بیمار از کادر درمان که بعضا به بحث و حتی زد و خورد هم کشیده می شود باعث فشار بیش از حد به کادر درمانی و نیز تجهیزات حداقلی بیمارستان های دولتی موجود می شود. به گونه ای که این امر باعث می شود رسیدگی و پاسخگویی در حد مطلوبی نباشد و نهایتا منجر به نارضایتی عمومی از این وضعیت می گردد.
-کلام آخر
یافته ها مؤید این مطلب است که اگرچه متوسط منابع سلامت در کشور و استان در اکثر شاخص ها افزایش یافته اما وضعیت توزیع این منابع بین استانها بویژه در حوزه مذکور و نظر به جمعیت و سرانه بهداشتی درمانی بدتر شده است، لذا به منظور توزیع عادلانه تر منابع سلامت بخش دولتی بین استانهای کشور میبایست سیاست های توزیع منابع مورد بازنگری قرار گیرد به گونه ای که منجر به کاهش فاصله بین استانها و افزایش عدالت در توزیع منابع سلامت شود که این نیز باعث اطمینان شهروندان و عدم طی مسیر و خطرات پیش روی در انتقال بیمار و … به شهرهای خارج از استان می گردد.
