عصر بلورین و ناکارآمدی فیلترینگ درانحصار چرخش آزاد اطلاعات
این روزها همه جای کشور بحث از بود ونبود تلگرام وماندن یا نماندن در پیام رسانهای خارجی است!
برخی فیلترینگ را در راستای دغدغه ونگرانی ازدخالتهای غیر مسئولانه آدمها درامور مملکت داری وفضولی کردن ویا سرک کشیدنها درکار خسروان می دانند.
وگروهی آنرا در راستای دل نگرانی برای حوزه فرهنگ، باورهای دینی واخلاق وعفت عمومی می پندارند. وبعضی فیلترینگ را الزامی برای حفظ امنیت ملی و جلوگیری از نبردها وخرق مرزها وسرحدات تلقی می کنند.
در مقابل،به تعبیری الانسان حریص علی ما منع؛ اصرار وکنجکاوی کاربران دراستفاده از این پیام رسان،درتزاید است. وهر کسی به شکلی به پیکار با فیلترینگ رفته وپس از زحمت ساعات اولیه،اکنون اکثریت قریب باتفاق راهکار خود برای دسترسی به پیام رسان فیلتر شده رایافته و دیگر دغدغه ای ندارند.
امادلیل این کنجکاویها وبی اعتمادی به جایگزینها،علی رغم همه مشوقها،چیست. آیا تماما معلول جهت گیریها و مقاومتهای سیاسی است؟
واقعیت این است که کنجکاوی دسترسی آزاد به اطلاعات،ازسرشت دانش پژوهی وجهل ستیزی انسان،که خداوند آن را انحصارا در وجود انسان قرار داده واو را اشرف مخلوقات وخلیفه الله و مستوجب سجده فرشتگان گردانید، ناشی می شود.
این فطرت دانش خواهی،که به ذات اقدس الهی تعلق دارد وهم او علم آدم الاسماء کلها ،کرد، باعث شده که کنجکاوی وحرص دسترسی به اطلاعات در وجود انسان پایدار ودر برابرهرمانعی که این دسترسی را محدود سازد، مقاومت کند وروشهای خروج بن بستها و محدودیتها را دنبال وکشف نماید.وبرخلاف تصور ارتباطی هم به رژیمهای سیاسی ویا صرفا موضوعات سیاسی ندارد. مخالفتها با این ویژگی انحصاری انسان،برای نخستین بار ودر آغاز آفرینش، از سوی فرشتگان، بیان شد.
آنها،دسترسی آدمی به دانش واختیار وی برای استفاده از علوم واطلاعات را خطرناک و این توانائی را، موجب فساد (تهدیدحوزه فرهنگ وباورها واخلاق وعفت عمومی و…) و خونریزی ( جنگ وتهدید امنیت ملی و…) دانستند!! واز فهوای محاوره فرشتگان چنین استنباط میشود که گویامانند امروز، درخواست محدود سازی (فیلترینگ) ابو البشرواجبار ایشان به استفاده ازجهت خاص ومعینی ازاطلاعات با رعایت دسته بندی وریموت شده داشتن.و آزادی در اختیاراطلاعات وتوانائی تحلیل و قدرت استنباط وانتخاب را مضر ومفسده انگیز میدانستند. والبته شاه بیت این تخویف از توانائی آدمی درکسب دانش را، شیطان در برتری گزینی جنسی ونژادی بیان کرد.
وعلی رغم اینکه در همان آغاز آفرینش نمونه های این رخدادهای نگران کننده فرشتگان،یعنی عصیان آدم از فرمان خدا وفرمانبرداری از شیطان در دست بردن به شجره ممنوعه، ونیز ریختن خون هابیل بدست قابیل، رخ نمائی کرد.اماخداوند هیچگاه این رخدادها رابهانه خوبی برای محدود سازی ودیعه خود قرار ندانستند.
وبلکه دانشخواهی انسان، رانه تنهاسیئه ندانسته، بلکه ممیزه مقدس و مستوجب سجده فرشتگان واز اسباب تکامل ورشد جامعه بشری بیان فرموده اند. وباب توبه را وسیله اصلاح خطاها وبازگشت از لغزشها قرار دادند.
دسترسی آزاداشرف مخلوقات به اطلاعات،سبب می شود تا انسان همه مخلوقات عالم آفرینش ،از جماد تا نبات و در زمین وآسمانهارا به خلیفه الهی، بتسخیر ومدیریت خود در بیاورد. ومحدود به زمان ومکان ویاتابع رژیمهای سیاسی ویانافی باورهای دینی،ویا بهدف بخطر انداختن امنیت ملی کشور خاصی هم نیست.ومادامی که مصداق مخلوقی دارد وبرخورداراز حیات است، با دانش خویش برعالم آفرینش، فرمانروائی دارد.
اوپیوسته وناخواسته در کار پیکار با جهل وتبدیل مجهولات به معلومات و غیر قابل محدود سازی است. تسهیل دسترسی انسانها به اطلاعات،وپیشرفت دانش بشری، نه تنها شیرازه جوامع بشری را پراکنده نمی کند بلکه موجب تقویت عواطف واحساسات انسانی و پیوستگی جوامع بشری وتبدیل عالم، به دهکده کوچک می گردد.
اکنون و با پیشرفت دانش،مرزهای جغرافیائی وتمایز قومی ونژادی،جای خود را به قرابت وپیوستگی جوامع بشری داده است. امروزه،انسانهای دور به خویشاوندان نزدیک بدل شده اند وجهان گسترده، را به دهکده کوچکی بدل کرده است.
دهکده ای که پیوستگی وصلح را جایگزین نبرد وستیز نموده است.وجنگ ونزاع بیشتر به جوامعی اختصاص یافته که سعی در محدود سازی وانحصار اطلاعات وعدم پیوستگی به این دهکده هستند. کشفیات ،پیشرفت و تکنولوژی،هرچند همواره با مقاومتهای سنت گراهها ومحافظه کاران مواجه بوده است،اما پیوسته سیر تصاعدی داشته و امروزه وسعت این نوآوریها وکشفیات،از زمان پیشی گرفته ودرواحد زمان مجهولات بسیاری جای خودرابه معلومات می دهند.
سرعت تبادل اطلاعات ودسترسی آسان بکمک فضاهای مجازی بگونه ای است که گویا بشر پس از تبدیل عالم به دهکده کوچک، اینبار در پی تبدیل آن به جام شفاف و بلورین است. اینترنت وفضاهای مجازی علاوه بر اینکه مرزهای جغرافیائی را خرق کرده اند، بدنبال شفاف سازی عالم وکاستن از زوایای تاریک وپنهانکاریهای مرسوم است.
ودر واقع کلید واژه وعلت اصلی سراسیمگی وانفعال در برابر این قابلیت جدید دانش بشری واتخاذ شیوه های محدود سازی و انحصارگرائی در اطلاعات، همین شفاف سازی وبلوری شدن جهان است.
اما سرعت انتقال اطلاعات در حال رقابت با سرعت نور است وابزار دسترسی بدانها نیز بقدری گسترده ومتنوع وسهل وممتنع است که دیگر احدی را یارای محدود سازی آنرا ندارد. فیلترویااجبار انسانها در استفاده از یک ابزار معلوم ومحدود ریموتی،دیگر بی معنا وغیر کارآمد است و بالاخره جهان بسرعت در حال بلوری شدن است.
در جهان بلوری دیگر سطح بندی دسترسی اطلاعات، مفهومی ندارد. بلکه توانائی در بهره برداری از اطلاعات،رتبه جوامع را معلوم می سازد. در جهان بلوری جائی برای دورماندن از نظرها وکتمان کردن حقایق، وجود ندارد. در دهکده کوچک بلورین هیچ معادله اقتصادی کور وسربسته وبا ویژه خواری، ودور از نظر به سرانجام نمی رسد.
در این عالم شفاف بلوری بخش اعظم جنگها مبتنی بر دانش و تکنولوژی که برای همه قابل دسترسی است،خواهد بود وتوانمندی نظامی کشورها بقدری نزدیک بهم خواهد بود که عملا این سلاحها غیر کارآمد خواهند شد. مفهوم غالب ومغلوب در عالم بلورین،صرفا به میزان دسترسی افراد وکشورهابه دانش،تعلق خواهد داشت.
دانایان در عالم بلورین حاکم بر نادانان و نابخردان هستند. ومنطق برزور غالب خواهد شد.واومرا وروئسای کشورها بایدبجای بستن چشمها وگوشها، به شعور شهروندان احترام بگذارند وپاسخگوی اذهان عمومی باشند.
در جهان بلورین فیلترینگ ومسدود سازیها، شبیه به شوخی وقایم موشک بازیهای بچگانه است.واین کارها تنهادرحکم پرده نازک وقابل خرقی خواهد بود که در جلوی دیوار بلوری وشفاف کشیده شده باشد!.
مرزهای جغرافیائی نقشی ضعیف وغیر تعین کننده خواهند داشت.
در عالم بلوری تنها مرزهای اثرگذار، مرزهای پایبندی به اخلاق واحترام به قانون است که ضامن باورها و عفت عمومی وامنیت ملی کشورها است. پس در چنین عصری، متولیان کشورها باید بخش عمده وقت وقدرت وهزینه ها را مصروف تقویت این مرزهای نوین نمایند.
و ابزار مصونیت مدیران ومتولیان جامعه بلورین؛صراحت، صداقت و شفافیت در گفتار وکردار است. در چنین عصری، رفتار رهبران ومدیران وروسای جوامع،مانند سایر عناصر جامعه، وبلکه بیش از آنها،درجام شفاف شیشه ای، متبلور وعیان است.
در جهان بلوری،جائی برای زور گوئی، دزدی،ویژه خواری، زیاده خواهی ومعصیت،بدان امیدکه دیده نخواهند شد ویا بتوان کتمان حقایق کرد،وجود ندارد.
در چنین روزگاری،به مصداق کلکم راع وکلکم مسئول عن رعیته همه نظاره گر برکردار وافعال هم هستند. پس مدیران جوامع بشری را گریزی جز درستکاری و رعایت قانون وخودداری از ضایع کردن حقوق دیگران، نیست.
پس شایسته است تابجای مبارزه با این عالم بلورین، که بسرعت در حال تحقق وتکوین است،خود را مهیای سازگاری با واقعیات این عالم شفاف وغیر قابل تدلیس وتلبیس، نمائیم وبا مردم صادق باشیم.
تکنولوژی در عصر انفجار اطلاعات مانند سلاحی است که ضامن آن در اختیار همه است.واختصاص به منطقه جغرافیائی ویا انسانهای ویژه، ندارد.
پس غیر قابل محدود سازی وفیلترینگ است. جهان بلورین،دعوت به دانائی می کند و فرهنگ،اخلاق، عفت عمومی وامنیت ملی را از راه دانش وتبین نظام علت ومعلولی ،برقرار می کند که حاصل آن صلح،رفاه وآسایش است و فیلترینگ درجهت بستن چشم وگوشها وعقب نگهداشت جامعه از عصر خویش است.
پس هل یستوی الذین یعلمون والذین لا یعلمون؛ و -هل-در این آیه بیانگر این حقیقت است که هیچگاه این معادله علم وجهل قابل تعادل نیستند.
بنابر این بر رهبران جوامع بشری، واز جمله کشور ماست تا مرزهای اخلاق وپایبندی به قانون را بیش از اتکا به انسداد راههای دانائی و مبارزه با منطق واستدلال تقویت نمایند.
