تب پرورش قارچ، مثل سال های گذشته داغ نیست اما هنوزهم کم نیستند علاقه مندانی که در زیرزمین یا انباری خود تصمیم به پرورش قارچ می گیرند
تب پرورش قارچ، مثل سال های گذشته داغ نیست اما هنوزهم کم نیستند علاقه مندانی که در زیرزمین یا انباری خود تصمیم به پرورش قارچ می گیرند تا علاوه بر سرگرمی، درآمدی هم کسب کنند البته ناگفته نماند باید طیف حرفه ای های صنعت پرورش قارچ که تنها راه کسب درآمدشان این فعالیت است،از این گروه جدا کرد.
سرمایه لازم برای ورود به صنعت پرورش قارچ
اولین سوالی که ممکن است به ذهن یک علاقمند پرورش قارچ برای ورود به این صنعت برسد هزینه لازم برای شروع کار است، البته برای تاسیس یک کارگاه خانگی و زیرپله ای می توان با سرمایه ۱.۵ میلیون تومانی هم پرورش قارچ را آغاز کرد اما دبیر انجمن تولیدکنندگان قارچ خوراکی کشور، چندان با این نوع سرمایه گذاری ها موافق نیست و می گوید: کارگاه ها یا سالن های زیرزمینی و زیرپله ای محکوم به شکست هستند که علت آن هم، نوسانات بازار و قیمت بالای تمام شده تولید قارچ است که موجب ورشکستی صاحبان این کارگاه ها می شود.
به گفته حبیب الله عظیمی، برای فعالیت تنها دو سالن تولید و پرورش قارچ، نیاز به یک سیستم سرمایشی با قیمتی حدود ۱۵ میلیون تومان است ضمن اینکه، تجهیزات دیگری هم برای پرورش قارچ مورد نیاز است که حجم سرمایه گذاری در زمینه قارچ را افزایش می دهد.
این فعال حوزه تولید قارچ، معتقد است که علاقه مندان به تولید قارچ برای آغاز به کار باید به دنبال تاسیس کارخانه هایی با ظرفیت بالای ۲۰۰ تن کمپوست(بستررویش قارچ) باشند تا فعالیت آنها به صرفه باشد.
وی درباره حجم سرمایه گذاری برای تولید و پرورش قارچ می گوید: برای کارخانه ای با ظرفیت ۲۰۰ تن کمپوست نیاز به زمینی با وسعت ۲ هزار متر مربع است که پیشنهاد می شود کارخانه در زمینی با مساحت ۴ هزار مترمربع تاسیس شود تا امکان توسعه کارخانه در سال های آینده وجود داشته باشد.
عظیمی در ادامه تصریح می کند: علاوه بر زمینی با وسعت زیاد، کارخانه باید چاه آب یا حقابه داشته باشد که با در نظرگرفتن این شرایط، برای آغاز به کار و فعالیت در حوزه تولید قارچ باید سرمایه ای در حدود ۲ میلیارد تومان داشته باشید.
دبیرانجمن پرورش قارچ، بیان می کند: وزارت جهاد کشاورزی، مجوز آغاز به کار سالن های تولید قارچ ۲۰۰ تنی را می دهد اما براساس آمار به دست آمده از کارگاه های تولید قارچ، صرفه اقتصادی در سالن های با ظرفیت ۴۷۵ تا ۵۰۰ تن است و تولید قارچ با ظرفیت کمتر، چندان به صرفه نیست.
ارائه مشوق های مالی برای تولیدکنندگان
تأمین سرمایه ۲ میلیارد تومانی برای ورود به صنعت پرورش قارچ برای بسیاری ازعلاقه مندان بالاست البته وزارت جهاد کشاورزی از این تولیدکنندگان حمایت کرده و تا حدودی به آنها کمک می کند. به گفته دبیرانجمن پرورش قارچ، وزارت جهاد کشاورزی به فعالانی که ۲۰ درصد ازحجم سرمایه گذاری را در چنته داشته باشند تسهیلات بانکی ارائه می دهد که سود این وام هم حدود ۱۸ درصد است.
مشکلات و موانع تولیدکنندگان
عظیمی مشکلات صنعت پرورش و تولید قارچ را وجود دلالان خرده پا در این حوزه می داند ومی گوید: سود این دلالان با منافع تولیدکنندگان در تضاد است و موجب نابسامانی بازار توزیع می شود این افراد با کمک ترفندهای مختلف، موجب کاهش قیمت تولید قارچ در بازار شده اند.
وی بیان می کند: انجمن صنفی برای حمایت از تولیدکنندگان قارچ و کاهش اثرگذاری حضور دلالان خرده پا در بازار به دنبال تاسیس شرکت بیمه حمایت از تولیدکنندگان است.
دبیر انجمن تولیدکنندگان قارچ اظهار می‌کند: دولت برای حمایت از تولیدکنندگان باید قوانین مربوط به صادرات را تسهیل کند ضمن اینکه نیاز به ایجاد وحدت و اتحاد میان اعضای انجمن برای حل مشکلات به خوبی احساس می شود.
درآمد ماهانه پرورش قارچ
یکی از مهمترین سوالاتی که درباره پرورش قارچ باید پاسخ داده شود، میزان درآمد ماهانه یک تولیدکننده است؛ این درآمد مسئله ای است که عوامل بسیاری در آن نقش دارند که هر کدام از آنها هم وابسته به شرایط هستند برهمین اساس نمی توان رقم دقیقی در این مورد بدست آورد اما با وجود این تلاش می کنیم تا عددی را به صورت میانگین مشخص کنیم.
برای برآورد میزان سوددهی خالص یک مجموعه میزان هزینه های جاری را از در آمد حاصل از فروش کم می کنند البته ناگفته نماند که هزینه های اولیه مانند هزینه قفسه ها و تجهیزات جز هزینه های جاری محسوب نمی شود و مربوط به سرمایه گذاری است اما استهلاک تجهیزات در زمره هزینه های جاری است، برهمین اساس فرمول بدست آوردن سود خالص به این صورت می شود :
استهلاک تجهیزات – هزینه های جاری – درآمد فروش قارچ = سود خالص
هزینه های جاری برای یک سالن ۱۰ تنی در یک دوره شامل هزینه های خرید مواد اولیه یعنی کمپوست و خاک و هزینه حمل و نقل، هزینه کارگری و هزینه شارژ (آب، برق، گاز) است که در این فرمول، هزینه اجاره سالن را جز هزینه های جاری حساب نکردیم چون می تواند بسیار متفاوت باشد(با نگاه به درآمد این سالن، می توان درآمد سالن های بزرگتر و کوچکتر را محاسبه کرد).
کمپوست و خاک و هزینه حمل برای این سالن در یک دوره، حدود ۷.۵۰۰.۰۰۰ تومان می شود و هزینه کارگر(روزی ۵۰ هزار تومان) هم برای این سالن در روزهای خاصی مانند روز ورود کمپوست، روز خاکدهی، روزهایی در فلش‌ها و روز تخلیه کمپوست و … حدود ۱.۰۰۰.۰۰۰ تومان می شود.
هزینه آب و برق و گاز نیز ماهانه میانگین ۴۰۰.۰۰۰ تومان می شود که برای یک دوره ۲ ماهه ۸۰۰.۰۰۰ تومان در نظر می گیریم ضمن اینکه هزینه استهلاک تجهیزات را هم برای هردوره ۴۰۰.۰۰۰ تومان در نظر می گیریم. نکته مهمتر، مقدار بازده و قیمت فروش است که این مقدار می تواند بسیار متفاوت باشد که در اینجا مقدار بازده را به صورت میانگین ۲۳ درصد و قیمت فروش را کیلویی ۶۰۰۰ تومان در نظر می گیریم.
با در نظرگرفتن مطالب بالا و جانشانی آنها در فرمول مربوطه داریم:
۱۳.۸۰۰.۰۰۰= ۱۰.۰۰۰*۶۰۰۰*۰.۲۳ = درآمد هر دوره قارچ
سودخالص=( استهلاک +هزینه جاری)- درآمد فروش قارچ
سودخالص= (۴۰۰۰۰۰+۸۰۰۰۰۰+۱۰۰۰۰۰۰+۷۵۰۰۰۰۰)-۱۳۸۰۰۰۰۰
سودخالص=۹۷۰۰۰۰۰-۱۳۸۰۰۰۰۰
سودخالص=۴۱۰۰۰۰۰
سودخالص هر ماه= سودخالص هر دوره تقسیم بر دو
سودخالص= ۲۰۵۰۰۰۰
اما درصورتی که اجاره سالن هم باید پرداخت شود آن را از درآمد ماهیانه کسر کنید ضمن اینکه بعید است، بتوانید در یک سال شش دوره کامل کشت داشته باشید چون ممکن است هر دوره بیشتر از دوماه زمان ببرد و یا کمپوست سفارش داده شده با تاخیر برسد پس تقریبا در هر سال، باید ۱ ماه را بدون کشت در نظر گرفت و اگر اجاره باید پرداخت شود هزینه اجاره آن ماه را در نظر گرفت.
نکته دوم : مدتی قبل از عید نوروز و مدتی بعد از عید نوروز و روزهایی در محرم و تعطیلات دیگر سال قیمتها کاهش پیدا می کند و این مسئله را نیز باید در نظر گرفت.
نکته سوم : ممکن است در طول دوره پرورش مقداری از بستر شما آلوده شود و دچار بیماری شود که این موضوع روی مقدار برداشت شما تاثیر منفی خواهد داشت.
با در نظر گرفتن سه نکته بالا سود هر سالن ماهانه حدود ۱.۵۰۰.۰۰۰ هزار تومان می توان در نظر گرفت.
