مساله روی آوردن خانواده ها به مدارس غیردولتی مختص خانواده های مرفه در جامعه امروز نیست؛ بلکه بسیاری از خانواده ها که وضعیت معیشتی متوسط و گاهی پایین تر ازحد متوسط دارند به دلیل بُعد مسافت از مدارس دولتی صرفه نظر می کنند و به مدارس غیرانتفاعی که دسترسی آسان تری به آن دارند روی می آورند.
پس از گذار از دوران مدارس سه شیفت و نیمکت های ۴ نفره دهه ۶۰، از دهه ۸۰ خانواده های کم جمعیت بسیار علاقمند به بهره مندی از مدارس غیردولتی شدند.در دهه اخیر تک یا دو فرزندی موقعیتی را ایجاد کرده بود که تمرکز فکری و مالی والدین بر روی فرزندان معطوف شود و دیگر خدمات مدارس دولتی را مطابق با خواسته های ذهنی خود ندانند.
خانواده های کم جمعیت که دارای شرایط مالی بهتری نسبت به گذشته هستند؛ دچار حساسیت ها بیشتر شده و بهترین خدمات آموزشی را برای فرزندان خود مطالبه می کنند.این حساسیت ها به قدری برای خانواده ها شدت یافته است که ماه ها پیش از ثبت نام، دغدغه و بحث اصلی میان والدین آینده تحصیلی فرزندان می شود و به صورت ویژه مادران به بررسی همه جانبه مدارس می پردازند.
در حال حاضر کلانشهر اهواز فاقد تعداد مدارس دولتی متناسب با جمعیت برخی از محلات است. به همین دلیل در مدارس دولتی تعداد زیادی از دانش آموزان در یک کلاس درس می خوانند.
اگرچه در قانون هزینه های تحصیلی تا اخذ مدرک دیپلم بر عهده دولت و کاملا رایگان است اما با توسعه جمعیت دولت قادر به ارایه خدمات به همه دانش آموزان نبوده و مدارس غیردولتی در مقاطعی از برش های تاریخی و حتی بالاجبار در برخی از محلات شهر، خانواده ها را ناگزیر به استفاده از مدارس غیردولتی کرده است.
طبیعتا دولت نیز با کم شدن بار هزینه های آموزش و پرورش به واسطه روی آوردن خانواده ها به مدارس غیردولتی، کاملا خشنود است و نیازی به افزایش هزینه های خود نمی بیند. از این رو خانواده ها در سال های اخیر به مدارس غیردولتی که مانند قارچ در هر کوچه و خیابان سربرآورده، پناه آورده اند. مدارسی که هزینه های بسیار بالایی را به خانواده ها تحمیل کرده اند به نوعی ناخواسته از سیستم آموزشی رایگان منصرف شده اند.
باید توجه کرد که مساله روی آوردن خانواده ها به مدارس غیردولتی مختص خانواده های مرفه در جامعه امروز نیست؛ بلکه بسیاری از خانواده ها که وضعیت معیشتی متوسط و گاهی پایین تر ازحد متوسط دارند به دلیل بُعد مسافت از مدارس دولتی صرفه نظر می کنند و به مدارس غیرانتفاعی که دسترسی آسان تری به آن دارند روی می آورند.
آنچه که باید بر آن تاکید کرد این است که معضل ساختار فرسوده عمده مدارس و کمبود فضاهای آموزشی، مشکلی مختص به خوزستان نیست و اساسا نمی توان خوزستان را تافته جدا بافته از کشور دانست چه بسا این استان از برخی از استان های همجوار وضعیت بهتری داشته باشد بنابراین بایستی به صورت کلان به این معضل اشاره داشت.
اما آنچه که می تواند کاستی های منطقه ای را متوجه مدیران خوزستانی کند، موضوع مدیریت مدارس غیردولتی و نحوه نظارت بر این مدارس است. این دغدغه ها باعث شد تابا گزارشی را در این زمینه در گفتگو با چند خانواده برای خوانندگان گرامی تهیه نماید که در ادامه آنرا می خوانید.
– از خانم حیدری می پرسم چرا فرزندتان را می خواهید در مدرسه غیردولتی ثبت نام کنید؟ آیا از امکانات این مدرسه با توجه به هزینه ای که برای تحصیل فرزند خود پرداخت می کنید راضی هستید؟
او می گوید نزدیک ترین مدرسه به خانه ما دارای کلاس هایی با جمعیت متوسط بیش از ۴۰ نفر است. اگر معلم مدرسه در عالی ترین سطح تدریس هم باشد؛ چطور می تواند به همه این ۴۰ دانش آموز رسیدگی کند. مدرسه غیردولتی که الان مجبور به ثبت نام فرزندم در آن شده ام فقط نامش مدرسه است!
انتظار همه ما از مدرسه یک مکان با حیاط بزرگ و کلاس های زیاد است ولی الان مدرسه تبدیل شده به خانه های ویلایی نهایتا ۲۵۰ متری با کلاس ها و حیاط بسیار کوچک که سال گذشته باعث شد فرزند من فقط سه یا چهار بار آن هم به خاطر اعتراض خانواده ها برای ورزش به حیاط برود!
شاهینی مادر یکی از دانش آموزان که سخنان ما را می شنید به کنار ما آمد و با ناراحتی گفت: با اینکه فرزندم در مدرسه غیردولتی و با پول گزافی ثبت نام شده است اما در کلاس مثل خرما به همکلاس هایش چسبیده است. حتی جای کافی برای اینکه کیف شان را در کنارشان بگذارند وجود ندارد و باید کیف هاشان را روی زمین بگذارند. اواسط سال تحصیلی متوجه شدیم کلاس بچه ها قبلا آبدارخانه مدرسه بوده و بعد از اجباری شدن پیش دبستانی موسس مدرسه آن محل کوچک را تبدیل به کلاس درس کرده است!
براتی که به همراه همسر و فرزندش را برای ثبت نام در مدرسه غیردولتی آورده است؛ پرده از معضل جدیدی در مدارس غیردولتی برمی دارد و از حضور معلمان فاقد زمینه تحصیلی و تجربه معترض است او می گوید: سال گذشته من و اکثر خانواده ها از معلم کلاس فرزندمان راضی نبودیم. بعد از تحقیقات فراوان در مورد سوابق این معلم، متوجه شدیم ایشان از بستگان مدیر و فاقد سابقه هستند. اما با این حال در این شغل حساس که آینده فرزند ما را می سازد مشغول به فعالیت شده است.
او بحث نظارت توسط آموزش و پرورش را پیش کشید و افزود: در همه دنیا سیستم آموزشی مهمترین دغدغه مسئولان است. چطور می شود در یک شخص را بدون تخصص و تجربه در جایگاه خطیر یک آموزگار قرار دهند! آیا مقوله ای به نام نظارت وجود دارد؟
مردی که محکم دست فرزند خردسالش را در دست گرفته بود با اطلاع از کار رسانه ای ما سریع به جلو آمد. نیسی به مساله مهم دیگری در خصوص هزینه های مازاد تحصیل در مدارس غیردولتی اشاره داشت و نسبت به هزینه برنامه های فوق العاده و برگزاری موضوع کیف در مدرسه گلایه داشت.
وی اظهار کرد: برای ثبت نام دخترم به یک مدرسه در یکی از مناطق خوب اهواز رفتم منتظر بودم خانمی که پشت میز نشسته از محسنات و مزایای این مدرسه صحبت کند؛ اما با کمال تعجب مسئول ثبت نام گفت از همین شروع کار بگویم که ما اینجا پول زیاد می گیریم!
او با بیان اینکه برنامه های فوق برنامه در ظاهر داوطلبانه هستند ولی در باطن اجباری، خاطر نشان کرد: مسئول ثبت نام همان روز اول به ما تاکید کرد که «کیف درمدرسه» اجباری نیست ولی اگر فرزندتان بعد از ظهر در این برنامه نباشد از درس عقب می ماند. حالا کلاه خود را قاضی کنید به نظر شما با این تفاسیر «کیف در مدرسه» اجباری است یا اختیاری!؟ (پایان نقل قول)
با وجود این موارد حال سوال پیش می آید در شرایط کنونی که خواسته یا ناخواسته خانواده های به مدارس غیردولتی روی آورده اند و این مساله یک حالت همه گیر و چشم و هم چشمی به خود گرفته است آیا رتبه بندی از لحاظ کمی و کیفی در این مدارس وجود دارد؟
آیا هرینه ای که برای یک سال تحصیلی از خانواده ها اخذ می شود برای همه مدارس غیردولتی یکسان است؟ آیا هر وجهی که مدرسه از والدین درخواست کند باید پرداخت شود؟
چرا هزینه یک سال تحصیلی درهر مدرسه غیردولتی متفاوت است و اینکه چرا برخی از این مدارس پوستر شهریه مصوب (شهریه ثابت وفوق برنامه) تایید شده را در محل ثبت نام نصب نمی کنند؟
درجامعه کنونی که همه بچه ها در آپارتمان حبس هستند و سرگرمی آنها بازی های اینترنتی و یا نهایتا تماشای کارتون شده است ورزش چه جایگاهی در میان دروس شان دارد؟ و حداقل فضا برای یک مدرسه غیرانتفاعی به چه مساحتی است؟
یکی از معیارها و ملاک های یک مدرسه مطلوب استفاده از معلمان و مربیان مجرب و دوره دیده در فرآیند آموزش مدرسه است. به چه میزان بر معلمان مدارس غیردولتی نظارت وجود دارد؟
آیا شماره و یا سامانه ای که خانواده ها بتوانند انتقادهای خود را نسبت به مدارس غیردولتی به گوش مسئولان آموزش و پرورش استان برسانند وجود دارد؟
با توجه به وجود سئوالات متعدد و چالش های خانواده ها در این زمینه لازم دیدیم با اسفندیار بلدی؛ رئیس اداره مشارکت‌های مردمی و مدارس غیردولتی اداره کل آموزش و پرورش خوزستان مصاحبه ای داشته باشیم تا به جواب این چراها دست یابیم.
اما متاسفانه پیگیری های چندین باره رسانه تابا بی نتیجه بود و ایشان علیرغم تماس های مکرر و آمادگی حضور خبرنگار در محل کارشان و حتی ارسال پیش نویس سوالات به چراهای شما عزیزان پاسخ ندادند!
تاکید می شود این پایان کار نخواهد بود و به زودی جلسه بررسی مطالبات و نقد کارشناسی عملکرد مسئولان با حضور صاحب نظران و یکی از مدیران کل بازنشسته آموزش و پرورش در دفتر پایگاه خبری تابا برگزار می شود/ گزارش از فدعمی
