مَحمیه ها «تالاب های دست ساز» به قتلگاه پرندگان مهاجر که میهمانان تالاب هورالعظیم در خوزستان هستند تبدیل شده و شکارچیان غیرمجاز این منطقه، فریدونکنار دیگری را به راه انداخته اند.
به گزارش تابا؛تالاب هورالعظیم بخشی از بازمانده تالاب های بین النهرین است که با وجود تنی زخمی از بی آبی و آتش جانسوز، اما همچنان دامن سخاوتمند خود را به روی طبیعت گشوده و سالانه پذیرای هزاران قطعه پرنده آبزی و کنار آبزی بومی و مهاجر است.
چند سالی است با تمام تلاشی که این پهنه بخشنده برای حفاظت از زیست بوم های موجود در آن می کند؛ اما باز دست قوی انسان بر این تلاش پیشی گرفته و بی رحمانه سینه سرشار از آواز و امید پرندگان را با لوله های سرد فلزی و تورهای سیمی زیر آب نشانه می رود به طوری که خوزستان نیز در کنار فریدونکنار در حال تبدیل شدن به قتلگاه و سیاه چاله ای برای پرندگان به ویژه پرندگان مهاجر است.
شکارچیان غیر مجاز با ایجاد تالاب های دستی که در خوزستان به آن محمیه گفته می شود اقدام به شکار بی رحمانه پرندگان مهاجر می کنند که در این راستا جمشید محبت خانی فرمانده یگان حفاظت محیط زیست معتقد است برای مقابله با پدیده شوم شکار غیر مجاز پرندگان مهاجر در خوزستان نیاز به هم افزایی میان دستگاه های مرتبط به ویژه امنیتی مانند نیروی انتظامی، سپاه و حتی اطلاعات استان داریم.
سرهنگ جمشید محبت خانی فرمانده یگان حفاظت محیط زیست گفت: از زمانی که تالاب هورالعظیم آبگیری شد پرندگان مهاجر زیادی هم وارد بخش ایرانی و هم عراقی تالاب می شوند و هر سال هم بر تعداد آنها افزوده مبی شود.
وی اظهار داشت: به عنوان مثال دو سال گذشته ۱۲۰ هزار قطعه پرنده در تالاب هورالعظیم سرشماری شده بود که سال گذشته به ۲۵۰ هزار قطعه هم رسیده بود.
محبت خانی گفت: سال گذشته عملیات خوبی توسط یگان حفاظت محیط زیست در منطقه انجام شد که چندین نفر از محیط بان و شکارچیان نیز زخمی شدند که امیدواریم امسال با هم افزایی بیشتر میان دستگاه های مرتبط به ویژه امنیتی و نظامی عملکرد بهتری در مقابله با شکارچیان غیر مجاز در خوزستان داشته باشیم.
وی با اشاره به همکاری مرزبانی نیروی انتظامی استان خوزستان با یگان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: شکارچیان در خوزستان به سلاح های جنگی هم مجهز هستند، سال گذشته از آنها کلاشینکف کشف و ضبط شده است.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست گفت: امسال به علت بروز آتش در بخش عراقی تالاب هورالعظیم و خشکی آن بخش ، پرندگان مهاجر زودتر از سال های قبل وارد بخش ایرانی تالاب شدند برای همین هم شکار زودتر شروع شده است.
وی اظهارداشت: اکنون نیروی کمکی سرباز به منطقه اعزام کردیم و افزایش این نیروهای کمکی در دستور کار یگان حفاظت محیط زیست قرار دارد.
محبت خانی گفت: با مدیر کل محیط زیست استان خوزستان صحبت کردم و از وی خواستم تا نامه ای را به شورای تامین استان ارسال کند چون هم منطقه مرزی است و هم متخلفان و شکارچیان سلاح های گرم در اختیار دارند بلافاصله با محیط بانان درگیر می شوند بنابراین حتما باید از ظرفیت ناجا ، نیروی انتطامی و دستگاه های امنیتی استفاده شود تا با یک هم افزایی بتوانیم امسال نسبت به سال گذشته عملکرد بهتری داشته باشیم.
وی افزود: هم در شمال در فریدونکنار و هم جنوب تعداد شکارچیانی که در این حوزه ورود می کنند و سلاح هایی که در اختیار دارند نسبت به تعداد و قدرت محیط بان بسیار بیشتر است، در واقع توان مقابله با این تعداد را نداریم بنابراین نیازمند همکاری و مساعدت شورای تامین و تهیه مصوبه در این راستا هستیم. این کار باید هم در خوزستان و هم در مازندران صورت گیرد.
وی تاکید کرد: برای مقابله با این حجم شکار غیر مجاز نیاز داریم که شورای تامین هر دو استان ورود کنند و با هم افزایی دستگاه های امنیتی مانند نیروی انتظامی، سپاه و حتی وزارت اطلاعات در بحث مقابله با شکارچیان غیر مجاز عملکرد خوبی داشته باشیم .
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: به شدت دنبال مهار این موضوع هستیم و تلاش می کنیم در اولین گام با اقدامات خودمان هم سلبی مانند برخورد و هم ایجابی مانند کارهای فرهنگی هم در شمال و هم جنوب پیش رویم اما همین الان هم دست نیازمان را به سمت دستگاه های امنیتی به ویژه شورای تامین استان خوزستان و استان مازندران دراز می کنیم.
همچنین محمد علی یکتانیک کارشناس حیات وحش و فعال محیط زیست در عرصه پرنده شناسی گفت: تالاب هورالعظیم تا حدود ٣ دهه گذشته حدود ۷۰۰ هزار هکتار عرصه آبی داشته است اما اکنون در بهترین حالت وسعت تالاب زیر ۱۰۰ هزار هکتار است که البته تمام این مساحت عرصه آبی نیست و بخش هایی تحت اختیار شرکت نفت با هدف استحصال نفت و گاز قرار دارد.
وی افزود: بر این اساس و به لحاظ کاهش عرصه تالابی و پایین آمدن مطلوبیت زیستگاه، پرندگان مهاجر در استان خوزستان که بخشی از بازمانده تالاب های بین النهرین در آنجا قرار دارد به شکل جدی آسیب پذیر شده اند، بنابراین داشتن آماری از تعداد دقیق پرندگان مهاجر به آن منطقه نیازمند تحقیق مفصل و زمانبر است گرچه در سال های اخیر حدود تقریبی جمعیت برخی گونه ها از جمله پلیکان های سفید، کفچه نوک ها برخی پرندگان شکاری در نتیجه رصد و حضور و بررسی های مستمر تالاب ها توسط برخی فعالان محیط زیست در استان برآورد شده است.
این فعال محیط زیست تاکید کرد: تالاب هورالعظیم از نظر تنوع زیستی و گونه ای صد در صد بی نظیر است و در هیج کجا و در هیچ تالابی چنین تنوعی از پرندگان مهاجر وجود ندارد در واقع ویژگی تالاب های بین النهرین اینگونه است، این مجموعه تالابها در ایران، عراق و سوریه با وجود آسیب های گسترده ای که متحمل شده اند و بخش های عمده ای از آنها به بیابان تبدیل شده کمامان یکی از مقاصد جمعیت های بزرگ پرندگان مهاجری هستند که در نیمه دوم سال و شروع سرما و یخبندان از عرض های شمالی زمین شامل شمال چین، شرق تا غرب سیبری، شمال غرب اروپا کشورهای همسایه شمالی ایران از مسیر جنوب غرب آسیا مهاجرت می کنند و در نهایت به آفریقا می رسند.
به گفته وی حدود ٣٠ درصد از مساحت تالاب هورالعظیم که شناخته شده ترین تالاب از مجموعه تالاب های بین النهرین است، در ایران و باقی در کشور عراق قرار دارد و البته عمده بخش عراقی هورالعظیم خشک و نابود شده است.
وی درباره علت شیوع شکار وسیع و بی رویه انواع پرندگان مهاجر در خوزستان در چند سال اخیر گفت: یکی از معیارهای حیاتی پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی آب است، زمانی که پرنده در حال مهاجرت است تا ۵ هزار متر مربع آب نبیند فرود نمی آید، در واقع پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی همچنین اغلب پرندگان شکاری که به دنبال طعمه های طبیعی مهاجرت می کنند وابستگی حیاتی به آب و تالاب دارند یعنی این پرندگان هر جا که آب هست صرفا همانجا می توانند زندگی کنند و هر چقدر هم آنها را فراری دهیم و زیستگاه آنها را خشک و تخریب کنیم سرانجام آنها مجبور هستند به مناطقی بروند که در آنجا عرصه آبی وجود دارد.
یکتانیک تاکید کرد: بنابراین وقتی زیستگاه آنها تخریب و یا ناامن می شود این موقعیت برای صیادان فراهم می شود که زیستگاه های مصنوعی درست کنند یعنی عرصه خشک و غیر تالابی را با هر آبی از جمله فاضلاب ، پساب و آب شور به صورت تالاب شبیه سازی می کنند.
وی ادامه داد: خاکریزهایی درست می کنند و به داخلش آب هدایت می کنند سپس با پخش دانه، پرندگان بی زیستگاه مانده را در گروه های بزرگ به آنجا جذب کرده و دام می گذارند و کشتار می کنند و با توجه به تنوع بسیار بالای پرندگانی که وارد خوزستان می شوند یک قتل عام تمام عیار شکل می گیرد.
یکتا نیک گفت: در روش صید متداول در خوزستان که با نام محمیه شناخته می شود هیچ گزینشی در انتخاب و شکار پرندگان مهاجر وجود ندارد و انواع مختلف گونه های فرود آمده در محمیه ها در معرض شکار شدن قرار می گیرند.
این کارشناس حیات وحش افزود: در هر نوبت صید ممکن است دهها بلکه صدها پرنده شکار شود و به این ترتیب ضربه بزرگی به جمعیت پرندگان وارد شده و برخی تا سرحد انقراض و نابودی کامل پیش رفته اند، در واقع کاهش زیستگاه و ناامنی به واسطه شکار در معدود زیستگاه های طبیعی باقیمانده است که این شرایط را به وجود آورده تا برداشت در قالب صید گروهی در محمیه ها تا این حد زیاد و نگران کننده شود.
وی ادامه داد: روش دیگر صید در جنوب استفاده از دانه های سمی است که روشی کاملا ناجوانمردانه و غیر اخلاقی است، در این روش دانه ها مثلا گندم را مدت زیادی در روغن های آغشته به سم کشنده نگهداری می کنند و بعد که در آب پخش می کنند سم دیگر در آب حل نمی شود و دانه ماهیت سمی خود را حفظ می کند و وقتی پرندگان از آن تغذیه می کنند، می میرند.
این فعال محیط زیست تاکید کرد: علت شیوع این روش ها عدم نظارت و بی توجهی بر بازارهای به وجود آمده فروش گوشت پرندگان مهاجر است اما در چند سال اخیر این وقایع در حال رصد توسط فعالان محیط زیست و دوستداران حیات وحش است از این رو در حال افشا شدن هستند.
وی اظهار داشت: این پرندگان در بازارهایی به اسم بازار فقرا و محرومان فروخته می شود، وقتی در این بازار وارد می شوید پیرزن هایی رنجور مشغول فروش لاشه پرندگان مهاجر هستند که شاید در نگاه اول محروم و نیازمند نیز به نظر برسند اما وقتی قیمت ها را می پرسید متوجه می شوید که این بازار به هیچ وجه ویژه فقرا نیست.
علی تیموری مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سارمان حفاظت محیط زیست گفت: اختیار تمام مجوزهای شکار و صید به ادارات محیط زیست استان ها تفویض شده و آنها تشخیص می دهند که امسال دستورالعمل شکار و صید صادر کنند یا خیر.
وی افزود: آنها تصمیم می گیرند و بعد دستورالعمل را برای ستاد ارسال می کنند تا تایید کنیم اما هنوز دستورالعملی از استان خوزستان برای مجوز شکار پرندگان نیامده است.
تیموری درباره شکارچیان خارجی گفت:شکار برای شکارچیان خارجی شرایط خاص خودش را دارد اما اگر آنها هم غیر مجاز اقدام به شکار کنند برخورد می کنیم ، برای خارجی ها هم هنوز درخواستی نداشته ایم.
