به گزارش تابا؛ دکتر علی خیرالدین در پاسخ به اینکه با وجود کمبود سرانه پژوهشی، آیا مساله‌محوری دانشگاه‌ها زیرسوال می‌رود؟ اظهار کرد: یکی از مشکلاتی که دانشگاه‌های ما دارند و به نوعی تحقیقات ما نیز با آن روبه‌رو است، این است که بسیاری از تحقیقات به سمت بنیادی شدن حرکت کرده‌اند در صورتی که تحقیقات کاربردی و توسعه‌ای نیز داریم.
وی افزود: در واقع سه نوع پژوهش و تحقیق وجود دارد و ایده‌آل در دنیا این گونه است که عموما ۲۵ درصد تحقیقات بنیادی و بقیه، کاربردی و توسعه‌ای باشد؛ یعنی از هر چهار کار پژوهشی، سه پژوهش باید منجر به عقد قرارداد و حل مشکلی از جامعه شود.
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم بیان کرد: ما به دنبال دانشگاه نسل سوم و چهارم هستیم البته این کار، خیلی طول می‌کشد و مشکل است. نسل سوم و چهارم یعنی دانشگاهی که کارآفرین است و در کنار کارآفرینی، مسئولیت اجتماعی نیز دارد و بنابراین در این دانشگاه‌ها پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دکتری باید به سمت حل مشکلات سوق داده شوند.
وی با اشاره به اهداف دانشگاه‌های نسل چهارم، گفت: دانشگاه باید نسبت به جامعه پاسخگو باشد و نیاز آن را بشناسد. در این راستا، در وزارت علوم سامانه‌ای به نام نظام ایده‌ها و نیازها طراحی کرده‌ایم که با اختصار با عنوان سامانه “نان” شناخته می‌شود.
خیرالدین افزود: در این سامانه، همه نیازهای کشور و مناطق می‌تواند توسط آحاد مردم وارد شود. یعنی یک پژوهشگر، یک کارگر شاغل در خط تولید، یک دانشجو و حتی یک دانش‌آموز نیز می‌تواند نیازها را وارد این سامانه کند.
وی با اشاره به کارکرد این سامانه گفت: این نیازها بر اساس حوزه موضوعی، جغرافیایی و سال طبقه‌بندی می‌شوند بنابراین اگر بتوانیم در کل کشور سامانه نان را کامل کنیم می‌توانیم نقشه جامع نیاز کشور را رسم کنیم.
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم افزود: خروجی نیز به گونه‌ای است که نشان می‌دهد هر استان چه نیازهایی دارد و در چه زمینه‌ای مشکلات بیشتری دارد. به عنوان مثال می‌توان درباره پدافند غیرعامل دید که چه استانی دچار چالش است.
وی بیان کرد: از طرف دیگر، کسی که قرار است ایده ارائه دهد باید بداند که چه نیازی وجود دارد. صندوق نوآوی و شکوفایی و صندوق پژوهش و فناوری و بخش خصوصی، سرمایه‌گذاران این سامانه هستند. به نظر ما از این طریق، حلقه مفقوده ارتباط با صنعت و جامعه با دانشگاه رفع می‌شود. در این صورت یک استاد دانشگاه، دیگر نمی‌تواند بگوید که صنعت برای رفع مشکل به من مراجعه نکرده است زیرا بستری وجود دارد که می‌توانند یکی از نیازهای صنعت را انتخاب و روی مرتفع کردن آن کار کنند.
خیرالدین با تاکید بر لزوم حل مشکلات کشور از طریق دنبال کردن پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دکتری، گفت: این موضوع نیز پیوست قانونی پیدا کرده و شورای انقلاب فرهنگی ابلاغیه‌ای در این خصوص داده است. در قانون بودجه ۱۴۰۱ تبصره ۹ یک درصد اعتبارات دستگاه‌های اجرایی که مربوط به پژوهش و فناوری است، صراحتا قید شده که شرط استفاده از این اعتبار، ثبت‌نام در سامانه “نان” است تا بتوانند از آن یک درصد استفاده کنند. در واقع حل مشکلات تنها شعار نیست و به صورت سیستماتیک در حال حرکت هستیم.
وی در پایان با اشاره به داوطلب شدن برخی دانشگاه‌ها برای همکاری در این حوزه، تاکید کرد: بسیاری از دانشگاه‌ها از جمله تبریز، تهران و سمنان و بسیاری از پژوهشکده‌ها و پارک‌های علم و فناوری برای این کار داوطلب شده‌اند. این سامانه لینک می‌دهد یعنی وقتی یک پژوهشگر نیازی را انتخاب می‌کند، لینک نیاز از بین نمی‌رود و به نوعی تبلیغی برای دانشگاه یا محقق و ارائه‌دهنده نیاز خواهد بود. این کار بسیار خوب است اما باید همکاری شود تا جلو برود.
