(تحلیلی بر انتصابات کشور از دیدگاه مدیریتی)
رجبعلی کرد – یکی از مباحث داغ پس از تشکیل کابینه بحث انتصابات است. این بحث از ابعاد مختلف قابل بررسی است اما برای اجتناب از اطاله ی کلام و نتیجه گیری مفید بهتر است که در هر نوشتار یک بعد از آن ابعاد را مورد بررسی قرار داد.
در کنار بندکشی های اصلاح طلبان و مسولین ستادهای انتخاباتی بر سر انتصاب مدیران و سهم خواهی های بجا و بیجا و جدالهای درون گروهی، اشخاص حقیقی و حقوقی غیر اصلاح طلب دارای رسانه و تریبون مکرربه دولت هشدار و انذار می دهند که در انتصابات جناحی عمل نکند.
این در حالی است که شخص رییس جمهور بارها و حتی در جمع اصلاح طلبان بدون لکنت زبان و به صراحت بر این موضوع تاکید کرد. همین افراد متشخص و متدین که بیشتر در قامت امامان جمعه دراین خصوص اظهار نظر کرده و می کنند در زمان دولت سیزدهم با آن همه جابجایی های اتوبوسی در این زمینه سکوت را اختیار و یا بعضا” از این رویه حمایت هم می کردند.
استفاده بهینه از منابع انسانی بستر ساز استفاده بهینه و شایسته از سایر منابع است که متاسفانه در همه دولتها به این مهم توجه کافی نشد اما در بعضی از دولتها که بیش از حد جناح باز بوده اند طرد و کنار گذاشتن مدیران کارآمد به ویژه در پستهای تخصصی باعث هدررفت منابع زیادی از کشور و کاهش و سقوط رشد اقتصادی و کوچکتر شدن سفره مردم شد.
در آن زمان روزنامه ها و وبسایتهایی که هم اکنون دولت را در مورد انتصابات به باد انتقاد می گیرند نه تنها سکوت نکردند بلکه آن دولتها را می ستودند و یک دولت را معجزه هزاره سوم نامیدند و دولت قبلی را اسب زین شده برای این دولت لقب دادند.
همان گونه که ذکر شد این همه کاستیها و ناترازیها یک شبه بوجود نیامد و ماحصل ضعف مدیریت بود و هم اکنون که رییس جمهور بر فراجناحی بودن انتصابات تاکید دارد و بخشی از صفحات روزنامه های جناح مقابل و خطبه های امامان محترم جمعه به این امر اختصاص دارد و دغدغه مشترک رییس جمهور و آن جناح اما با دو نیت و دو هدف متفاوت همین انتصابات فراجناحی است ذکر چند نکته برای اثرخشی انتصابات ضروری است.
یکم: این دلسوزان نظام که هم اکنون دم از انتصابات فراجناحی می زنند و نگران عزل مدیران هم جناحی های خود هستند منصفانه نیم نگاهی به عزل و نصبهای گذشته بیاندازند .زمانی که دولت در دست اصول گرایان بود عملا” کمترین توجه به شایسته سالاری بود و جناح گرایی و عزل مدیران غیر همسو در پایین ترین رده های مدیریتی را شاهد بودیم که فقط یک نمونه آن خبری بود که وزیر محترم آموزش و پرورش دولت سیزهم با افتخار بیان کرد و آن هم انتصاب بیش از ۲۰ هزار مدیر مدرسه بود.
برای استدلال و آسیب شناسی انتصابات در همه دولتها جای یک تحقیق مدیریتی گسترده در این خصوص خالی است و به اساتید مدیریت و دانشکده های مدیریت دانشگاهها پیشنهاد می کنم که تعدادی از پایان نامه های مقاطع کارشناسی ارشد و دکترای رشته مدیریت دولتی به این موضوع مهم و موثر و موضوعات مشابه و مبتلابه اختصاص یابد تا فارغ از نگاه جناحی و با نگاهی تخصصی آثار و عواقب زیانبار انتصابات صرفا” جناحی با زبان تحقیقی و آکادمیک بیان و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
دوم: این توصیه های مکرر اصول گرایان مبنی بر انتصابات فراجناحی را به فال نیک می گیریم وبه تسامح فرض را بر این بگیریم که این جماعت تا حدی از گذشته درس گرفتند و با عبرت از گذشته دیگر پروژه شکست خورده خالص سازی را در سر نمی پرورانند و چنانچه در انتخابات بعدی مردم به آنان اقبال کنند و پیروز شوند فراجناحی عمل خواهند کرد.
اگر واقعا” چنین است میگویم بسم الله این گوی و این میدان.هرگاه اصلاح طلبان قوه مجریه را از دست بدهند دیگر دردستگاههای حاکمیت به ویژه در راس و سطوح بالا سمت و قدرتی ندارند اما این وضعیت برای اصول گرایان موضوعیت ندارد و در صورت پیروزی اصلاح طلبان نیز صاحب سمت و پستهای متعددی هستند.
وقتی صحبت از وفاق و تعامل و همکاری می شود دو طرف باید به آن تن بدهند و الزامات آن را بپذیرند. رییس جمهور،علیرغم میل باطنی و بر خلاف میل هواداران و حامیانش و به خاطر مصالح و اهدافی بالاتر وجلب نظر دیگر ذی نفعان و ذی نفوذان به ویژه مجلس شورای اسلامی لیستی از وزرا را به مجلس معرفی کرد که شاید در شرایط عادی لیست سوم یا چهارم او هم نبود حال نوبت آن گروهی است که برای عدم انتصاب اصلاح طلبان پیروز سخن از انتصابات فراجناحی می زنند.
آیا شورای سیاستگذاری امامان جمعه آمادگی انتصاب ده تا بیست درصد امامان جمعه فراجناحی و یا اصلاح طلب را دارد؟ دهها هزار پست سازمانی در سه سطح مدیریتی وجود دارد که عزل و نصب آنها در حوزه اختیارات رییس جمهور نیست آیا در راستای وفاق ملی و تعامل قوه مجریه با دیگر قوا و سازمانهای فرا دولتی این آمادگی وجود دارد که عزل و نصبهای فراجناحی صورت گیرد.
چند نفر ار روسای سازمان صدا و سیما در استانها و یا چند نفر از معاونتهای این سازمان اصلاح طلب و یا رویکردی غیر جناحی دارند؟ معاونین و روسای دادگستریها و دادستانهای استانها چطور؟ در سازمانها و شرکتهای اقتصادی مرکز و استانها وضعیت چگونه است؟ و آیا اراده ای برای تغییرات مدیریتی در راستای همان توصیه ها وجود دارد و یا فقط این توصیه ها برای همین یک قوه است؟ دوصد گفته چون نیم کردار نیست.
سخنم با رییس جمهور متواضع و نجیب این است که آیا به این بعد از انتصابات و عملی کردن وفاق و همگرایی از سوی آن جریان هم فکر کرده و این درخواست را ارایه داده؟اگر جوای مثبت است آیا ازاین پیشنهاد استقبال شده است.
سوم: نمی توان این واقعیت را کتمان کرد که در بین دولتهایی که با رویکرد اصلاح طلبی کشور را اداره کردند اصلاح طلب ترین دولت،در زمانی خاتمی بود و بیشترین انتصابات به ویژه در سطوح عالی و میانی از همان طیف پیروز بود و چون به دولت وفادار بوده و بر اساس رویکرد رییس جمهور وقت عمل می کردند کمترین فساد مالی و سوء استفاده از بیت المال وکمترین میزان تورم و بیشترین رشد اقتصادی و رفاه ملی در همان دولت بود.
یکی از مهمترین دلایلش مقبولیت دولت بود که یک پشتوانه قوی برای دولت بود. در آن زمان مشارکت سیاسی مردم با این ادوار قابل مقایسه نبود. رییس جمهورفعلی با یک رای شکننده پیروز شد و شرایط فرق کرده او هم بنا را بر همدلی و پرهیز از کشمکشهای سیاسی گذاشت.
حال که پزشکیان با درک شرایط داخلی و خارجی این تصمیم را گرفت شایسته است که همه ی قوا این سیاست را در پیش گیرند تا نتایج آن ثمربخش و به نفع نظام و کشور شود. این عزل و نصبهای فرا جناحی و بر اساس شایستگی همزمان باید در تمام بخشهای حاکمیت صورت گیرد تا هم مردم آن را مشاهده و از رای دادن خود پشیمان نشوند و هم افراطیون دو جناح متوجه عزم حاکمیت برای آشتی و همدلی سران قوا و مدیران ارشد نظام می شوند و فتیله انتقادات را پایین می کشند.
باری در صورتیکه انتصابات فراجناحی شامل پستهای سازمانی کل کشور شود و نه یک قوه، وفاق ملی معنا پیدا میکند. اما اگرقرار باشد تمام پستهای مدیریتی شرکتها و سازمانهایی که دولت در آنها دخل و تصرفی ندارد کماکان در اختیار اصول گرایان باشد و فقط دولت به تنهایی انتصابات فراجناحی داشته باشد و این پستها هم مانند گوشت نذری بین همه جناحها تقسیم شود و در عزل و نصبها شاهد یک بام و دو هوا باشیم عاقبت خوشی ندارد که امیدوارم چنین مباد.
رجبعلی کرد- دانش آموخته مدیریت
