سال های گذشته خصوصا در سال ۱۳۹۸ باران های سیل آسا اقصی نقاط استان پهناور خوزستان را چالش جدی آبگرفتگی مواجه ساخت که در این میان منازل بسیاری از شهروندان به دلیل ورود فاضلاب با خسارات سنگینی مواجه شد.
بر اساس قانون وظیفه اصلی جمع آوری آبهای سطحی بر عهده شهرداری ها قلمداد شده اما طی سالیان گذشته مجموعه مدیریت شهری در انجام وظایف مصرح در قانون علیرغم پای کار بودن کلیه کارکنان خدماتی به دلیل زیرساخت های فرسوده فاضلاب شهری و همچنین فقدان خطوط انتقال آب های سطحی توفیقات چندانی حاصل نکرده است.
مشکلات عدیده شهروندان در فصول بارش مجموعه مدیریت شهری را در سال های اخیر برآن داشت که در برنامه و بودجه سالیانه خود طرح های ضربتی و همچنین میان مدت در جهت کنترل آب های سطحی پیش بینی نمایند.
آنچه که برای شهروندان مرکز استان به یک عادت تبدیل شده دردسر مواجه با روزهای بارانی در شرایط تعطیل نشدن مدارس و ادارات و خسارات فراوان ناگهانی به خودروها و اموال در منازل بود.
کمتر کسی در محلات شهر اهواز با آبگرفتگی معابر در فصول بارش مواجه نشده و اگر مستقیم خانه و کاشانه اس خسارت ندیده، قطعا دردسر ایرادات بلبرینگ چرخ خودرو و تاخیر در ورود به محل کار و آسیب های روحی و روانی را به خود دیده است.
پس از گذشت سالها در ادوار مدیریت شهری و مجموعه شورا، در دور چهارم برنامه هایی تدوین شد که غالبا اجرایشان در دور پنجم به منصه ظهور رسید.
به شکلی که فصول بارشی ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ کمترین آبگرفتگی مدت دار در کلانشهر اهواز به وقع پیوست. این مهم در حالی رخ داد که بسیاری از نقاط آبگیر با به صورت کامل پس از باران دچار آبگرفتگی نشدند و یا اگر نقاط بحرانی وجود داشتند، طی مدت کوتاهی تخلیه آب مازاد صورت پذیرفت.
در کنار اقدامات زیرساختی شهرداری اهواز، حفاری های بی شمار آبفا با وجود اینکه روزهای خوشایندی را برای شهروندان به ارمغان خواهد آورد ولی در لحظه اجازه شیرین شدن کام شهروندان به دلیل کاهش چشمگیر سیلاب های شهری را نداد و این امر برای برخی از شهروندان آنچنان که باید، ملموس نشد!
در کنار اقدامات عمرانی در توسعه زیرساخت ها، برنامه های ضربتی شهرداری اهواز پیش از وقوع بارشها از قبیل تجهیز سپتیک ها به ایستگاه های پمپاژ، لوله گذاری فرعی و از همه مهمتر لایروبی کانال ها و جوی های سرباز فاضلاب اثرات بسیار مثبتی بر کاهش آبگیری مناطق شهری داشت.
بنابر اطلاعات موجود سال گذشته ۵۶ نقطه بحرانی شهر اهواز توسط کارشناسان خدمات شهری شناسایی شدند و در اقدامی ضربتی با همکاری مشترک میان شهرداری اهواز و شرکت آب و فاضلاب شهر اهواز اقدام موثری با خرید ادوات و پمپ های مکنده در جهت مقابله با آبگرفتگی ها صورت پذیرفت.
مطالعات طرح جامع آبهای سطحی شهر اهواز که یکی از مهترین مطالعات صورت پذیرفته حوزه مدیریت شهری است سال ۱۴۰۰ پس از تایید دانشگاه شهید چمران اهواز در همان سال جهت تامین اعتبار با مبلغی معادل ۱۱۵٫۱۲۹٫۰۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰ریال به وزارت کشور ارسال شد.
اسناد مالی نشان می دهد هزینه صرف شده برای اجرای پروژه های مقابله با آب های سطحی در مناطق مختلف شهر اهواز مبلغی بالغ بر ۸۴۷ میلیارد و پانصد میلیون ریال در سال گذشته صورت گرفته است که این هزینه صرف نظر از تورم سال جاری در توسعه زیرساختهایی از قبیل احداث سپتینک و لوله گذاری خروجی کوی گلدشت، لوله گذاری تحت فشار از ایستگاه واقع در جنب میدان جمهوری تا سمت رودخانه به طول ۱۸۰۰ متر، لوله گذای امانیه خیابان بوعلی، خیابان منصفی، تخت سلیمان تا پودات، ساحلی غربی در کنار پل جزیره، نصب یک دستگاه پمپ شافت ورتیکال۲۰ اینچ در ایستگاه ساحلی گلستان واجرای لوله گذای خروجی آن به سمت رودخانه در حوزه خدماتی منطقه چهار هستند.
در کنار اقدامات عمرانی گسترده در اقصی نقاط آبگیر شهر اهواز، برای اولین بار پایگاه موسوم به پایگاه پشتیبانی آبهای سطحی در شهرداری اهواز به وجود آمد. برای تجهیز این پایگاه مبلغی معادل ۳۴۳ میلیارد و ۲۵۰ میلیون ریال صرف خرید ۹۳ دستگاه پمپ ها لجن کش و همچنین شافت غلافی و متعلقات آن برای پروژه هدایت آبهای سطحی و ایستگاه های تعبیه شده مقابله و دفع آبهای سطحی شهرداری اهواز شد.
از سوی دیگر خرید بیش از ۴۰۰ دستگاه خودرو مکنده در قالب قرارداد ماشین آلات پشتیبانی دفع آبهای سطحی در جهت مرتفع نمودن آب های سطحی به مبلغ ۹۷ میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال و لوله های مورد نیاز جهت پروژه های باقیمانده طرح علاج بخشی به مبلغ ۳۴۰ میلیارد ریال بخش دیگر از اقدامات اثربخش و موفقیت آمیز شهرداری اهواز انجام شده برای رفع مشکل آبهای سطحی بوده است.
آنچه که مسلم است با وجود اقدام عمرانی و خرید تجهیزات چند ده میلیارد ریالی توسط شهرداری اهواز، تا دستیابی به نقطه مطلوب کماکان فاصله وجود دارد و به دلیل محدودیت های فراوان مدیریت شهری در تامین بودجه های لازم، وزارت کشور می بایست در تامین اعتبار ادامه پروژه ها گام های اثرگذار بردارد زیرا که منابع بسیار محدود شهرداری اهواز تکافوی تامین تمام پروژه ها را نمی کند.
به عقیده کارشناسان رسیدن به نقطه مطلوب جداسازی کامل خطوط دفع آب های سطحی و عدم اختلاط آب باران و فاضلاب است که با تلاش مجموعه اجرایی و ستادی کلان استان و کشور، امری است تحقق یافتنی. آنچه که سال ها مردم شهر اهواز مستحق آن بودند اما همواره در وعده های محقق نشده درمانده به آینده ای که دیگر فرارسیده است، امیدوار مانده اند./ ساناز فدعمی
